ആധുനികതയുടേതായ ഈ കാലത്തും പരിഷ്കാരത്തിന്റെയും നഗവത്ക്കരണത്തിന്റേയും വേവലാതികളോ തിരക്കോ ഗ്രഹിക്കാത്ത ഗ്രാമമാണ് തിരുനെല്ലി. ഇവിടെ പൊതുവേ ജനസാന്ദ്രത കുറവാണ്. ജനസംഖ്യയിൽ അധികവും ആദിവാസികളാണ്. 16-ാം ശതകം വരെയും തിരുനെല്ലി കേരളത്തിലെ സമ്പന്നമായ പട്ടണങ്ങളിൽ ഒന്നായിരുന്നുവെന്നതിന് ചരിത്രരേഖകളുണ്ട്. ചേരരാജാവായ ഭാസ്കര രവിവർമ്മയുടെ കാലത്ത് തിരുനെല്ലി ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ പ്രമുഖ പട്ടണവും തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രം പ്രധാന കവാടവുമായിരുന്നു. പുതുമഴ പെയ്തു കഴിഞ്ഞാൽ പന്ത്രണ്ട് രാശികൾ കൊത്തിയ രാശിപ്പൊന്ന് അടുത്ത കാലം വരെയും ഇവിടെ നിന്നും കിട്ടിയിരുന്നതായി പഴമക്കാർ പറയുന്നു. ഈ രാശിപ്പൊന്ന് കച്ചവടത്തിന് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ബ്രഹ്മഗിരിയിൽ നിന്നും ഉത്ഭവിക്കുന്ന പാപനാശിനിയിലൂടെ പണ്ട് ധാരളം ഓട്ടുവിളക്കുകളും കിണ്ടികളും ഒഴുകി വന്നിരുന്നു. ഒരിക്കൽ ഗണപതിയുടെ കരിങ്കൽ വിഗ്രഹവും ഒഴുകിയെത്തി. അതിന്നും പാപനാശിനി പ്രദേശത്ത് കാണാം. ബ്രഹ്മഗിരി കയറി പക്ഷിപാതാളത്തിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്യുന്നവർ ഒരു വലിയ ഗ്രാമത്തിന്റെ ജീർണ്ണാവശിഷ്ടങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. നമുക്കറിയുവാൻ കഴിയാത്ത ഏതെല്ലാമോ നിഗൂഢതകൾ ചൂഴ്ന്നു നില്ക്കുന്ന ഈ ഗ്രാമത്തിൽ പണ്ട് പാപനാശിനിഗ്രാമം, പഞ്ചതീർത്ഥഗ്രാമം എന്നീ പേരുകളിൽ രണ്ട് ഗ്രാമങ്ങൾ നിലനിന്നിരുന്നുവത്രെ. ഈ രണ്ടുഗ്രാമങ്ങളും അജ്ഞാതമായ കാരണങ്ങളാൽ പിൽക്കാലത്തു നാമാവശേഷമായി. പഞ്ചതീർത്ഥഗ്രമത്തിലെ ആളുകൾ മാനന്തവാടിക്കടുത്ത് പൈങ്ങാട്ടിരി ഗ്രാമത്തിലേക്ക് താമസം മാറ്റിയതായും ആ കുടുംബത്തിലെ തലമുറയിൽപ്പെട്ടവർ ഇന്നും അവിടെ ഉണ്ടെന്നും കരുതുന്നു.
തിരുനെല്ലി പ്രദേശത്തെ റോഡ് വെട്ടുമ്പോൾ ഇത് കിട്ടിയ എഴഴുത്തുവടിവിലുളള നാണയങ്ങളും, നാണയങ്ങളിൽ കാണുന്ന ഉടയാടകളുടെ ചിത്രങ്ങളും നൂറ്റാണ്ടുകൾ പഴക്കമുള്ള ജനപദത്തിന്റെ സൂചനകളാണ്. ഒൻപതും പത്തും നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ കുലശേഖര ചക്രവർത്തിയുടെ ഭരണത്തിന് കീഴിലായിരുന്ന വയനാടും കുറുംപുറൈ നാടായിരുന്ന കുറുമ്പ്രനാടും, പുറനാട് രാജാക്കന്മാർക്കും കുറുംപുറൈ നാട്ടുരാജാക്കന്മാർക്കും തിരുനെല്ലിക്ഷേത്രവുമായി അടുത്ത ബന്ധമുണ്ടായിരുന്നതിന് ചരിത്രരേഖകളുണ്ട്. 16-ാം ശതകം വരെയും മംഗലാപുരത്തിനും കൊടുങ്ങല്ലൂരിനും ഒപ്പം തിരുനെല്ലിയും ഐശ്വര്യ സമ്പൂർണ്ണനമായ ഒരു പട്ടണമായിരുന്നു. ഭാസ്കര രവിവർമ്മയുടെ തിരുനെല്ലിശാസനത്തിലെ ഉള്ളടക്കം ഇങ്ങനെ സംക്ഷേപിക്കാം: " തിരുനെല്ലിക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠമൂർത്തിയായ മഹവിഷ്ണുവിന്റെ തിരുവാമൃതിനും വാടാവിളക്കിനും വേണ്ടി കുറുംപുറൈനാട് മൂത്ത കൂറ് വാഴുന്ന കുഞ്ഞിക്കുട്ടൻ വർമ്മൻ എന്ന അടികൾ വീര കുറുംബുറയാർ തിരുവടി കീഴ്ക്കാട്ട് പുറമേരിക്കൽ വസ്തു അട്ടിപ്പേറായി ദാനം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ദിവസവും പന്തീരടി സമയത്ത് നിവേദ്യം കാണിക്കണം. ഒരു വാടാവിളക്കും പതിവായി കത്തിക്കണം."
വയനാട് വേടരാജാവിന് നഷ്ടമായ ചരിത്രസംഭവവുമായി ക്ഷേത്രത്തിന് ബന്ധമുണ്ട്. കേരളത്തിന്റെ വടക്കേയറ്റത്തുള്ള കുംബളമായ്പ്പാടി രാജ്യത്തെ രാജകുമാരന് പരിവാരസമേതം ക്ഷേത്രദർശനത്തിനായി തിരുനെല്ലിയിലെത്തി. സുന്ദരനായ രാജകുമാരനെ വയനാട് വാണിരുന്ന വേടരാജാവ് തടവുകാരനായി പിടിച്ച് വേലിയാബം കോട്ടയ്ക്കകത്തെത്തിക്കുകയും തന്റെ മകളെ വിവാഹം കഴിക്കണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ക്ഷത്രിയാചാരപ്രകാരമാണ് ചടങ്ങെങ്കിൽ കുമാരിയെ വിവാഹം കഴിക്കാമെന്ന് രാജകുമാരൻ സമ്മതിച്ചു. ഇതിനിടെ രാജകുമാരനെ തടവിലാക്കിയ വാർത്ത കുംബള രാജാവ് അറിഞ്ഞിരുന്നു. അദ്ദേഹം കോട്ടയം കുറുമ്പ്രനാട് രാജാക്കന്മാരുടെ സഹായം തേടി. അങ്ങനെ വന്നു സന്നാഹത്തോടെ അവർ വയനാട്ടിലെത്തി, വേടരാജാവിനെ വധിച്ചു രാജകുമാരനെ മോചിപ്പിച്ചു. തന്നെ സഹായച്ചതിന്റെ നന്ദിയായി കുംബളരാജാവ് വയനാടിന്റെ ഭരണം കോട്ടയം, കുറുമ്പ്രനാട് രാജാക്കന്മാർക്കായി വീതിച്ചുകൊടുത്തു. കാലാന്തരത്തിൽ വയനാട് കോട്ടയം രാജാവിന്റെ അധീനതയിലായി. വയനാട് ചരിത്രത്തിന്റെ ഗതിവിഗതികളുമായി തിരുനെല്ലിക്ഷേത്രത്തിന് അഭേദ്യമായ ബന്ധമാണുള്ളത്. പുണ്യപുരാതനമായ ശ്രീ തിരുനെല്ലിക്ഷേത്രത്തിന്റെ കാലപ്പഴക്കം ഖണ്ഡിതമായി പറയുവാൻ ചരിത്രപണ്ഡിതന്മാർക്കു ഇന്നുവരെ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. ഏതായാലും ലഭ്യമായ ചരിത്രാവശിഷ്ടങ്ങളിൽ നിന്നും നൂറ്റാണ്ടുകൾക്ക് മുമ്പു തന്നെ ഇവിടെ സുസംസ്കൃതവും സമ്പന്നവുമായ ഒരു ജനപദമുണ്ടായിരുന്നതായി ചരിത്രകാരന്മാർ വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്.
ചരിത്രം ഒരു പ്രത്യേക വഴിത്തിരിവിനപ്പുറത്തേക്ക് വെളിച്ചം വീശാതെ നിശബ്ദമാവുകയാണിവിടെ. ഇത്തരം സന്ദർഭങ്ങളിലാണ് ഐതീഹ്യങ്ങളടെയും പുരാണങ്ങളുടെയും പ്രസക്തി എത്രയാണെന്ന് നാമറിയുക. പുരാണങ്ങളിൽ ശ്രീ തിരുനെല്ലിക്ഷേത്രം ഹരിതശോഭ പൊഴിച്ചുകൊണ്ട് തിളങ്ങി നില്ക്കുന്നുണ്ട്. ക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ച് ഐതീഹ്യങ്ങളാണെങ്കിൽ നിരവധിയാണ്.
പുരാണങ്ങളിലൂടെശ്രീ വേദവ്യാസനാണ് അഷ്ടാദശ പുരാണങ്ങൾ രചിച്ചത്. അഷ്ടാദശ പുരാണങ്ങൾ പതിനെട്ടു പുരാണങ്ങൾ അടങ്ങിയതാണ്. വൈഷ്ണവം ആറ്, ശൈവം ആറ്, ബ്രഹ്മം ആറ്. ഈ പുരാണങ്ങളിലൊന്നായ പത്മപുരാണത്തിലാണ് തിരുനെല്ലിയെക്കുറിച്ച് ധാരളം പരാമർശങ്ങളുള്ളത്. മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ ഗുണഗണങ്ങൾ ഭഗവൻ ശിവൻ ശ്രീപാർവ്വതിക്ക് വർണിച്ചു കേൾപ്പിക്കുന്നതാണ് സന്ദർഭം.
ശ്രീസഹ്യാമലക ക്ഷേത്രം സഹ്യം ഭ്രൗതു പരിപ്രിയം തത്രൈവ ദേവദേവേശം നമ്നം വിഷ്ണു സനാതനം...
(സഹ്യപർവ്വത നിരകൾക്കിടയിൽ ദേവദേവേശനായ ശ്രീ മഹാവിഷ്ണുവിന് പ്രിയങ്കരവും ചിരപുരാതനവുമായ തിരുനെല്ലിക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു)
മുമ്പ് തിരുനെല്ലി ആമലകഗ്രാമം എന്നും അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. ആമലകം എന്നാൽ നെല്ലിക്കയെന്നാണ്. ആമലകക്ഷേത്രം എന്നാൽ തിരുനെല്ലിക്ഷേത്രം. നെല്ലി എന്ന പദത്തിന് ഗുണങ്ങളെ ധരിക്കുന്നത് എന്നും അർത്ഥമുണ്ട്. വൃക്ഷങ്ങൾക്കിടയിൽ നെല്ലിമരത്തിനും ഫലങ്ങൾക്കിടയിൽ നെല്ലിക്കയ്ക്കും ശ്രേഷ്ഠമായ സ്ഥാനമാണുള്ളത്. നെല്ലിക്ക ത്രിദോഷത്തെ ശമിപ്പിക്കുന്നതും രസായനശ്രേഷ്ഠവുമാണ്. നെല്ലിയെ പ്രദക്ഷിണം ചെയ്താൽ കലിബാധ തീരുമെന്നും ഒരു വിശ്വാസമുണ്ട്. നെല്ലിമരം വെള്ളത്തിൽ അലിഞ്ഞുപോവില്ല. ജലത്തെ ശുദ്ധീകരിക്കാൻ അതിന് കഴിയും. ഈ കഴിവ് മൂലമാണ് കിണറുകളിൽ 'നെല്ലിപ്പടി' വെയ്ക്കുന്നത്. ഇതുപോലെ ക്ഷേത്രം ഭക്തജനമാനസങ്ങളെ ശുദ്ധീകരിച്ച് സ്ഫുടം ചെയ്ത് മഹത്തായ ഈശ്വരവിശ്വാസത്തിൽ ഉറപ്പിച്ചു നിർത്തുന്നു. ഇങ്ങനെ തിരുനെല്ലി എന്ന വാക്കിനെ വ്യാഖ്യാനിച്ചാൽ ഇനിയും എത്രയോ അർത്ഥതലങ്ങൾ ഈ വാക്കിൽ അന്തർലീനമായി കിടക്കുന്നുവെന്ന് കാണാം. പ്രാചീനവും വേദങ്ങളിൽ പോലും പരാമർശമുള്ളതുമായ ഈ മഹാ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മഹിമകൾ എത്ര എഴുതിയാലും എത്ര മൊഴിഞ്ഞാലും അത് സമ്പൂര്ണമാകുമോ? പത്മപുരാണത്തിൽ കവി പറയുന്നു:
ശ്രവണാദ്ധർമ്മദ പുംസാം ദർശനാലർത്ഥ സിദ്ധിതം പൂജനാൽ കാമ്യ സിദ്ധിസ്യ ധ്യാനാൽ സായൂജ്യദാം നൃണാം.
(ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നാമോച്ചാരണത്താൽ ധർമ്മം ലഭിക്കും, ദർശനത്തിൽ ധനവും പൂജനത്താൽ ആഗ്രഹവും കൈവരും, ധ്യാനത്തിൽ മോക്ഷം തന്നെയും ലഭിക്കും)
മാത്രമല്ല, കൃത്വാമഹന്തി പാപാനി, യത്രകുത്രാ മാനവാ: തല്ക്ഷേത്രം പ്രവിശേദ് മോഹാദ് മുച്യതേ നാത്ര സംശയ:
കൊടും പാപങ്ങൾ ചെയ്ത ഏതു മനുഷ്യനും ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രവേശിച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ പാപവിമുക്തനായി സംസാരമോഹത്തിൽ നിന്നും മോചിതനാകുമെന്ന് കവി സിദ്ധാന്തിക്കുന്നു.
ദ്വി സപ്തി വിധാതാരാ: സംപൂജ്യപരമോഷ്ടിതം യാമാരാദ്ധ്യ ഗതാമുക്തിം തല്ക്ഷേത്ര സദൃശംകൃത:
ചരിത്രരേഖകളിലൂടെ
ആമലകക്ഷേത്രമെന്നും, തെക്കൻകാശി, ദക്ഷിണഗയ എന്നിങ്ങനെയും വിവിധ നാമങ്ങളിൽ ഭാരതത്തിലുടെ നീളം പ്രസിദ്ധമായ ശ്രീ തിരുനെല്ലിക്ഷേത്രത്തിന്റെ പഴക്കത്തെപ്പറ്റി കൃത്യമായി പറയുക സുസാധ്യമല്ലെന്ന് നേരത്തെ സൂചിപ്പിച്ചുവല്ലോ. ചരിത്രകാരന്മാർ ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പഴക്കത്തെ ഏതു രീതിയിലാണ് നോക്കികാണുന്നതെന്ന് ശ്രദ്ധിക്കാം. 'തിരുനെല്ലിരേഖകൾ' എന്ന പുസ്തകത്തിൽ വി. ആർ. പരമേശ്വരൻ പിള്ള അഭിപ്രായപ്പെടുന്നത് വ്യത്യസ്തങ്ങളായ ചരിത്രപഠനങ്ങളുടെയും ലഭ്യമായ രേഖകളുടെയും വെളിച്ചത്തിൽ ഈ ക്ഷേത്രത്തിന് വളരെക്കാലം മുമ്പുതന്നെ പരമപ്രധാനമായ സ്ഥാനം ഉണ്ടെന്നാണ്. ചേരരാജാവായ ഭാസ്കര രവിവർമ്മന് ഒന്നാമന്, ഭാസ്കര രവിവർമ്മന് രണ്ടാമന് എന്നിവരുടെ ഭരണകാലത്തെ വൃത്താന്തങ്ങൾ അടങ്ങിയ ചെമ്പുലിഖിതങ്ങൾ കേരള ചരിത്ര പഠനത്തിൽ നിർണായകവിവരങ്ങൾ നൽകുകയുണ്ടായിട്ടുണ്ട്. ഇവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി പ്രശസ്ത പുരാവസ്തുഗവേഷകനായ ഗോപിനാഥ റാവു ചേരരാജാവായ ഭാസ്കര രവിവർമ്മന് ഒന്നാമന്റെ ഭരണകാലം എ.ഡി. 978 മുതൽ ആരംഭിച്ചുവെന്ന് പ്രസ്താവിക്കുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ സിംഹാസനോഹരണം നടന്ന് നാല്പ്പത്തിയാറു വർഷങ്ങൾക്കുശേഷമാണ് തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രത്തിൽ ചില നവോത്ഥാന പ്രക്രിയകൾ നടപ്പിലായത്.
ക്രി.പി. 1299 ന് മുമ്പെന്ന് മഹാകവി ഉള്ളൂർ ചെയ്തിട്ടുള്ള ഉണ്ണിയച്ചീചരിതമെന്ന പഴയ ഭാഷാ ചമ്പുവിൽ ഈ ക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ച് അതിരമണീയമായ ഒരു വർണ്ണനയുണ്ട്.
പെരുചില്ലി വില്ലിയലു- മിരുള്വില്ലി മാതര്മണി തിരുവല്ലഭന് മഹിത തിരുനെല്ലി കുലമമര പുരവില്ലിയോടു സഹ ദൂരഫലം പത്മധര കരപല്ലവ സ്ഫുരിത മുരവല്ലി മേവീമിക തിരുനെല്ലി യത്രയലു...
വടക്കൻ കോട്ടയത്ത് നങ്ങൈപ്പിള്ള(നങ്ങ്മ)യുടെ പുത്രിയായി അച്ചിയാർ എന്നൊരു സുന്ദരി ജനിച്ചു. അവരുടെ രണ്ടു പെണ്മക്കളിൽ അനുജത്തിയായ ഉണ്ണിയാണ് ഈ ചമ്പുവിലെ നായിക. ഉണ്ണിയച്ചി എന്ന ദേവദാസി തിരു മരുതൂർ എന്ന ക്ഷേത്രത്തിലെ നർത്തകിയായിരുന്നുവത്രെ. ഇന്നും തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രവുമായി അഭ്ദ്യമായി ബന്ധം പുലർത്തുന്ന തൃശ്ശിലേരി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പഴയ പേര് തിരുമരുതൂർ ആണെന്ന് കരുതുന്നു. തിരുനെല്ലിക്ക് അടുത്തായുള്ള തിരുമരുതൂർ നഗരത്തെക്കുറിച്ച് അജ്ഞാതനാമാവായ ഉണ്ണിയച്ചീ ചരിതകാരൻ വർണ്ണിക്കുന്നതും ശ്രദ്ധേയമാണ്.
അളകേവ സ്വയമബിളി ചൂടിന്റെ പ്പന് കോയിന് ക്കുന്റ് വിഭുഷാ ലങ്കേ വാതുരര ക്ഷോദാരാ ഭോഗവതീ വഭുംജംഗ നിഷേവ്യാ ഗുപ്ത മനോഹര നന്ദന മാന്യാ കേവല മ്മരാവതിയേപ്പോലെ ...
പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തോടെയാണ് ഉണ്ണിയച്ചീചരിതം എഴുതപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതെന്ന് പ്രൊഫസർ ഇളംകുളം കുഞ്ഞപ്പൻപിള്ള പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുണ്ട്. നാലാങ്കൽ കൃഷ്ണപിള്ള തിരുനെല്ലീക്ഷേത്രത്തിന് 1500 വർഷത്തിനപ്പുറം പഴക്കമുണ്ടെന്ന് 'മഹാക്ഷേത്രങ്ങൾക്ക് മുന്നിൽ' എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുണ്ട്. പരേതാമാത്മാക്കൾക്കു ശ്രാദ്ധം അർപ്പിക്കാനുള്ള പഴക്കം ചെന്ന പുണ്യസ്ഥാനമായി ഈ ക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ച് ലോഗൻ തന്റെ 'മലബാർ മാന്വലിൽ' പറയുന്നുണ്ട്.
ഐതീഹ്യങ്ങളിലൂടെ
പുരാണങ്ങളിലെന്ന പോലെ ഐതീഹ്യങ്ങളിലും ശ്രീ തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രം നിറഞ്ഞു നില്ക്കുന്നുണ്ട്. ത്രിമൂർത്തികളിൽ ഒന്നാമനായ സാക്ഷാൽ ബ്രഹ്മാവ് തന്നെയാണ് തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രപ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയതെന്നാണ് ഐതീഹ്യങ്ങളിൽ പ്രധാനം. ക്ഷേത്രത്തിനകത്ത് കരിങ്കൽ പാകാതെ ഇന്നും കാണുന്ന സ്ഥലത്താണ് ബ്രഹ്മാവ് യാഗം ചെയ്തതെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ബ്രഹ്മാവിന്റെ പാദസ്പർശമേറ്റതിനാലാണ് ബ്രഹ്മഗിരിക്ക് ഈ പേരായത്. തിരുനെല്ലി എന്ന് ഈ പ്രദേശം അിറയപ്പെടുവാന് കാരണമായത് സംബന്ധിച്ച് ഒരു ഐതീഹ്യമുണ്ട്.
പണ്ട് പണ്ട് തിരുനെല്ലി എന്ന് ഈ വന പ്രദേശത്തിന് പേര് വരുന്നതിനും മുമ്പ് ക്ഷേത്രദർശനത്തിനായി ഏതോ ഒരു ദിക്കിൽ നിന്നും മൂന്ന് നമ്പൂതിരിമാർ ചേർന്ന് ഒരു യാത്ര പുറപ്പെട്ടുപോലും. അന്ന് ഇന്നത്തെപ്പോലെ റോഡോ വാഹനസൗകര്യങ്ങളോ ഒന്നും ഇല്ലായിരുന്നു. കൊടും കാട്ടിലൂടെയാണ് യാത്ര. ഈശ്വരവിശ്വാസം മാത്രമായിരുന്നു അവരുടെ കരുത്ത്. മാനന്തവാടിയിൽ നിന്നും തൃശ്ശിലേരി ക്ഷേത്രത്തിലെത്തി നരിനിരങ്ങിമല കയറിയിറങ്ങിയാൽ തിരുനെല്ലിയിൽ എത്താം. ദിവസങ്ങളോളം നീളുന്ന യാത്രയിൽ ധാരളം പ്രതിബന്ധങ്ങൾ നേരിട്ട അവർ ഭഗവാനെ മനസ്സിൽ സ്മരിച്ച് യാത്ര തുടർന്നു. ഒടുവിൽ സൂക്ഷിച്ചിരുന്ന ആഹാരവസ്തുക്കളും തീർന്നു. വിശപ്പ് സഹിക്കാതെ അവർ വലഞ്ഞു. കാട്ടിലെ മരങ്ങൾക്കിടയിൽ വിശപ്പടക്കാൻ എന്തെങ്കിലും കായ്കനികൾ കിട്ടുമോ എന്ന് അവർ അന്വേഷിച്ചു. അപ്പോൾ അവർ സഞ്ചരിച്ചിരുന്ന വഴിയോരത്ത് ഒരു നെല്ലിമരം നില്ക്കുന്നത് കണ്ടു. മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ അനുഗ്രഹം പോലെ ഫലസമൃദ്ധിയിൽ നിറഞ്ഞുനിന്ന ആ നെല്ലിമരത്തിൽ നിന്നും ആവശ്യത്തിന് നെല്ലിക്ക പറിച്ചെടുത്ത് ശരീരശുദ്ധി വരുത്തിയാവാം ഭക്ഷണമെന്ന് തീരുമാനിച്ച് അടുത്തായി കണ്ട അരുവിയിലേക്കിറങ്ങി. കുളി കഴിഞ്ഞ് ഒരു നെല്ലിക്ക മാത്രം കഴിച്ചു. അപ്പോൾ അതിശയമെന്ന് പറയട്ടെ, അവരുടെ വിശപ്പും ദാഹവും ക്ഷീണവുമൊക്കെ അകന്ന് പൂർവാധികം ആരോഗ്യവാന്മാരായി. ഭഗവാന്റെ മായാവിലാസങ്ങൾ അനുഭവിച്ചറിഞ്ഞ അവർ മഹാവിഷ്ണുവിനെ ധ്യാനിച്ചു. അപ്പോൾ അരുവിക്കരയിൽ മായികമായൊരു കാഴ്ച കണ്ട് അവർ ആനന്ദതുന്ദിലരായി. സർവ്വചരാചരങ്ങളുടെയും പാലകരായ മഹാവിഷ്ണുവും ചന്ദ്രകലാധരനായ പരമശിവനും അരുവിക്കരയിൽ നില്ക്കുകയാണ്. തങ്ങൾ കഴിച്ചത് വെറും നെല്ലിക്കയല്ലെന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞ അവരാണ് ഈ പ്രദേശത്തിന് തിരുനെല്ലി എന്ന പേരിട്ടതെന്ന് ഈ ഐതീഹ്യത്തെ ആസ്പദമാക്കി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
ഇതിന് സമാനമായ മറ്റൊരു കഥയും നിലവിലുണ്ട്. ഒരിക്കൽ തിരുനെല്ലിയിലേക്കുള്ള യാത്രാമധ്യേ വിശന്നുവലഞ്ഞ ഒരു ഭക്തന് നെല്ലിമരത്തിൽ നിന്നും മൂന്ന് നെല്ലിക്ക കിട്ടി. അത് കരയ്ക്ക് വെച്ച് ശരീരം ശുദ്ധിയാക്കുന്നതിനായി അരുവിയിലേക്ക് ഇറങ്ങിയപ്പോൾ തന്നെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ വിശപ്പും ക്ഷീണവുമൊക്കെ മാറുകയും കരയിൽ വെച്ച നെല്ലിക്ക കല്ലായിപോയെന്നുമാണ് ഐതീഹ്യം. അതിനാലാണ് ഈ പ്രദേശത്തിന് തിരുനെല്ലി എന്ന് പേര് സിദ്ധിക്കാനിടയായതത്രേ. ഇതിനെ ആസ്പദമാക്കിയാവാം 'ബലിസങ്കല്പ്പത്തിൽ' ആമലകക്ഷേത്രമെന്ന് ചൊല്ലിവരാറുള്ളത്. നെല്ലിക്ക കല്ലായ തീർത്ഥസ്ഥലത്തിനു ഗുണ്ഡികയെന്നാണ് പേര്. അവിടെ ഗുഹാവാസിയായി കുടികൊള്ളുന്ന സ്വയംഭൂ ശിവനെക്കുറിച്ച് തന്നെയാവണം ഉണ്ണിയച്ചീചരിതത്തിൽ 'തിരുനെല്ലി കൂലമമര, പുരവില്ലിയോടു സഹ'എന്നു പറഞ്ഞിരിക്കുന്നത്. ഈ ഗുണ്ഡികക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്നാണത്രേ ദക്ഷാധ്വരധ്വംസനത്തിനായി പരമശിവന് കൊട്ടിയൂരേക്ക് പുറപ്പെട്ടത്രേ. ഇവിടെ നിന്നും ഗുഹാമാർഗ്ഗം കൊട്ടിയൂരേക്ക് എളുപ്പവഴിയുണ്ടെന്നാണ് വിശ്വാസം. ഏതായാലും ഭൂതാതൻകുന്നു കയറിയിറങ്ങിയാൽ പന്ത്രണ്ട് നാഴികയാണ് കൊട്ടിയൂരേക്ക് ഇവിടെ നിന്നുള്ള ദൂരം.
കൊട്ടിയൂർ ക്ഷേത്രവുമായി തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രത്തെ ബന്ധപ്പെടുത്തി ഐതീഹ്യമുണ്ട്. പണ്ട് കൊട്ടിയൂരെ ഉത്സവാവശ്യത്തിനുള്ള അരി കൊണ്ട് പോയിരുന്നത് തിരുനെല്ലിയിൽ നിന്നായിരുന്നു. അരി കൊണ്ടുവരാൻ കൊട്ടിയൂരു നിന്നും ഭൂതങ്ങൾ വരികയായിരുന്നുവത്രേ പതിവ്. അരി കൊണ്ടുപോയിരുന്ന വഴി ഇന്നും കാണാവുന്നതാണ്.
ഒരിക്കല് അരി കൊണ്ടുപോകുന്നതിന് നിയുക്തനായ ഭൂതഗണങ്ങളിലൊരാൾ ഭാരം കൂടുതലായതിനാൽ കുറെ അരി വഴിക്കുവെച്ച് കളഞ്ഞുവത്രേ. അക്ഷന്തവ്യമായ ഈ തെറ്റിന് ഭൂതത്താൻകുന്ന് എന്ന സ്ഥലത്തുവെച്ച് തിരുനെല്ലിപ്പെരുമാൽ ഭൂതത്തെ ശപിച്ചു ശിലയാക്കിയെന്നും അങ്ങനെ കൊട്ടിയൂര് കുറവ് വന്നതായ ഭൂതത്തിന് പകരം ഒരാളെ ഇവിടെ നിന്നും അയയ്ക്കുകയും ചെയ്തുവത്രേ. കൊട്ടിയൂർ ഉത്സവത്തിന് മുമ്പേ തിരുനെല്ലിയിൽ നിന്നും കൊട്ടിയൂരേക്ക് 'ഭൂതത്താനെ പറഞ്ഞയയ്ക്കൽ' എന്ന ചടങ്ങ് എടവ മാസത്തിൽ വിശാഖനാളിൽ തിരുനെല്ലിയിലും കൊട്ടിയൂർ ഉത്സവാനന്തരം ഈ ഭൂതത്താനെ തിരുനെല്ലിയിലേക്ക് തിരിച്ചയയ്ക്കൽ ചടങ്ങ് കൊട്ടിയൂരും അനുഷ്ഠിച്ചു വരുന്നു.
തലശ്ശേരിയിലെ തിരുവങ്ങാട് രാമസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിൽ ഉത്സവം കൊടിയേറുന്നതിനു മുമ്പ് തിരുനെല്ലിയിൽ ഉത്സവം കഴിഞ്ഞു കൊടിയിറങ്ങിയോ എന്നു ചോദിക്കുന്ന ഒരു ചടങ്ങ് ഇന്നും നിലവിലുണ്ട്. ഇതിൽ നിന്നും പണ്ട് തിരുനെല്ലിയിൽ കൊടിയേറിയ ഉത്സവമുണ്ടായിരുന്നുവെന്ന് വ്യക്തമാണല്ലോ.
മറ്റൊരു രസകരമായ ഐതീഹ്യത്തെ തലോടിക്കൊണ്ട് ഹിന്ദുക്കൾ ശ്രീ തിരുനെല്ലി മഹാവിഷ്ണു ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയത് ബ്രഹ്മാവ് തന്നെയാണെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നു. ബ്രഹ്മാവ് ഒരിക്കൽ തന്റെ വാഹനമായ ഹംസത്തിലേറി ലോകം ചുറ്റിക്കറങ്ങാൻ തീരുമാനിച്ചു. ബ്രഹ്മാവിന്റെ ഒരു ദിവസമെന്ന് പറയുന്നത് (രാവും പകലും) മനുഷ്യരുടെ എണ്ണൂറ്റി അറുപത്തിനാലു കോടി വർഷങ്ങളാണ്. ഇതിൽ ആദ്യത്തെ പകുതി പകലും അടുത്തത് രാത്രിയുമാണ്. ബ്രഹ്മാവ് സൃഷ്ടികർമ്മത്തിലേർപ്പെടുന്നത് പകലാണ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഓരോ ദിവസത്തിന്റെയും അവസാനത്തിൽ ദേവന്മാരും ദേവതമാരും ഋഷികളും പഞ്ചഭൂതങ്ങളുമൊഴികെ സർവ്വതും നശിക്കുന്നു. ബ്രഹ്മാവ് വിഷ്ണുവിന്റെ നാഭീകമലത്തിൽ നിന്നുമുണ്ടായി. തന്റെ ലോകസഞ്ചാരത്തിനിടയിൽ സഹ്യാദ്രിവനപ്രദേശത്തിന്റെ മനോഹാരിത എത്രെയന്നു കണ്ട് ബ്രഹ്മാവ് വിസ്മയിച്ചു. നോക്കെത്താദൂരത്തോളം നിത്യഹരിതമായ നിബിഡവനങ്ങൾ താഴ്വരകളാകെ പൂത്തു തളിർത്തും നില്ക്കുന്നു. ആകാശത്തിന്റെ നീലിമയിലൊന്നാവുന്ന മാമലകൾ. ഇവയ്ക്കിടയിലൂടെ വെള്ളിരേഖകളായി കാനനചോലകൾ. ഈ കാനനദേശത്തിന്റെ മഹിമയിൽ ആകൃഷ്ടനായ ബ്രഹ്മാവ് പിൽക്കാലത്തു ബ്രഹ്മഗിരി എന്ന നാമത്തിൽ പ്രസിദ്ധമായ ശൈലത്തിൽ വന്നിറങ്ങി. പ്രകൃതിദേവത അവളുടെ സർവ്വചമയങ്ങളോടും കൂടി മനോഹരാംഗിയായി നില്ക്കുകയാണ്. അലൗകികമെന്ന് തോന്നിപ്പിക്കുന്ന നിശബ്ദത. ചെറുകാറ്റിലും വന്നുനിറയുന്ന വനപുഷ്പഗന്ധങ്ങൾ. പക്ഷിമൃഗാദികളുടെ ഭൂമിക. ബ്രഹ്മാവ് താൻ മറ്റൊരു വിഷ്ണുലോകത്തിൽ തന്നെയാണോ നില്ക്കുന്നതെന്ന് സന്ദേഹിച്ചുപോയി. അപ്പോൾ അദൃക്യമായ പ്രളയം പോലെ തന്നിൽ വന്നുനിറയുന്ന ഏതോ ആകർഷണീയത ഈ പ്രദേശമാകെ ഉണ്ടെന്നു ബ്രഹ്മാവറിഞ്ഞു. ധ്യാനനിമഗ്നനായ ബ്രഹ്മാവ് തന്റെ മാനസനേത്രങ്ങളാൽ വൈഷ്ണവചൈതന്യം ആവാഹിതമായ പുണ്യഭൂമിയിലാണ് താൻ നില്ക്കുന്നതെന്നറിഞ്ഞു.
അപ്പോഴാണ് ചെമ്പകാശോകപുന്നാക വൃക്ഷങ്ങൾക്കിടയിൽ ഒരു അസാധാരണമായ നെല്ലിമരത്തിൽ അലങ്കരിക്കപ്പെട്ട ഒരു വിഷ്ണുവിഗ്രഹം ബ്രഹ്മാവിന്റെ ദൃഷ്ടിയിൽ പതിഞ്ഞത്. ആ വിഗ്രഹം ബ്രഹ്മാവിന് കൺകുളിർക്കെ കാണുന്നതിന് മുമ്പു തന്നെ അപ്രത്യക്ഷമായി.
അപ്പോൾ ഒരു അശരീരി കേൾക്കായായി: "അല്ലയോ ബ്രഹ്മാവേ, അങ്ങ് കണ്ട വിഗ്രഹം സാക്ഷാൽ മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ വിഗ്രഹം തന്നെയാണ്. അതിനാൽ നീ അതിനെ ഉചിതമായ സ്ഥാനത്തുതന്നെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചാലും.."
ബ്രഹ്മാവ് സന്തുഷ്ടചിത്തനായി പ്രതിഷ്ഠയ്ക്കു വേണ്ട ഒരുക്കങ്ങൾ പൂർത്തിയാക്കി. തുടർന്ന് എന്തെല്ലാമാണ് സംഭവിച്ചത്.
ധാത്വാ പരാത്മാനാമനന്തശായിനം ഹൃല് പത്മമധ്യേ പ്രതിബിംബിതം ഹരി ശ്രീ ശംഖചക്രാബ്ജ ഗദാധരം മുദാ സംസ്ഥാപ്യ തത്രൈവസ പഞ്ചരാത്രകൈ
ദേവഗണങ്ങൾ നടത്തിയ പുഷ്പവൃഷ്ടിയിൽ പ്രദേശമാകെ സുഗന്ധം നിറഞ്ഞൊഴുകി. മൺചിരാതുകളിൽ നെയ്തിരികൾ കൈകൾ കൂപ്പിനിന്നു. താഴ് വരയാകെ ദേവർച്ചനയ്ക്കായി ക്ഷണനേരത്തിൽ പൂക്കൾ വിടർന്നു. ബ്രഹ്മാവ് തന്റെ ഹൃദയപത്മത്തിൽ പ്രതിബിംബിച്ച പമാത്മാവും ശംഖചക്രാബ്ജഗദാധരനും ആയ അനന്തശായിയെ വിധിപോലെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചു. സംപൂജ്യരായ നാരദാദി മുനികൾ സഹസ്രകുംഭോദകം കൊണ്ട് അഭിഷേകം നടത്തി. ഗന്ധമാർന്ന പൂവിതളുകൾ കൊണ്ട് അർച്ചന നടത്തി. നിർനിമിഷം ഇതെല്ലാം കണ്ടു നിന്ന ദേവഗണങ്ങൾ വാദ്യഘോഷങ്ങൾ മുഴക്കി. നാരദസനൽകുമാര സനകാദിമുനികൾ നാമസങ്കീർത്തനം പാടി. ബ്രഹ്മാവ് അവിടെ വിധി പോലെ നമസ്ക്കരിച്ചപ്പോൾ ലക്ഷ്മീപതിയായ മഹാവിഷ്ണു പ്രത്യക്ഷനായി. ശംഖചക്രഗദാധാരി, ത്രിമൂർത്തികളിൽ രണ്ടാമൻ, സൃഷ്ടി സ്ഥിതി സംഹാരങ്ങളിൽ സ്ഥിതിയുടെ കർത്താവ് മഹാവിഷ്ണു സുസ്മേരവദനനായി ഇപ്രകാരം അരുളിച്ചെയ്തു.
ഉത്തിഷ്ഠോത്തിഷ്ഠ ഹേ! ബ്രഹ്മന് വരം വരയ വാഞ്ഛിതം...
ശ്രീ നാരായണന് ബ്രഹ്മാവിനോട് എഴുന്നേല്ക്കാനും വരം സ്വീകരിക്കാനും നിര്ദ്ദേശിച്ചു. ബ്രഹ്മാവിന്റെ മറുപടി ഇതായിരുന്നു.
നമസ്തേ കമലാകാന്താ, പരമാത്മന് നമോസ്തുതേ മയാകൃതമിദം യത്തല്, ബാലിശാല് മോഹദോ പിവ...
താന് ചെയ്തത് ബാലിശമായ പ്രവര്ത്തിയായി പോയി. മോഹബുദ്ധിയില് നിന്നുദിച്ച പ്രവര്ത്തിയാണ് എന്നെല്ലാം കമലാസനന് പറഞ്ഞപ്പോള് ഗരുഡധ്വജന് മന്ദഹാസം ചൊരിഞ്ഞ് ഇവ്വിധം പ്രഖ്യാപിച്ചു.
ശ്രീ സഹ്യാ മലകഗ്രാമേ സ്ഥിതിര്മേ കമലോത്ഭവ ത്വല്ക്ഷേത്രം ന വിമുഞ്ചാമി കദാചിദപി പത്മജ
(എന്റെ ഇനിയുള്ള സങ്കേതം സഹ്യാമലകക്ഷേത്രമാണ്. അങ്ങ് പ്രതിഷ്ഠിച്ച ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്നും അല്ലയോ ബ്രഹ്മൻ, ഞാനൊരുകാലത്തും പോവുകയില്ല.)
മഹാവിഷ്ണു അനന്തരം ശ്രീ തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രമാഹാത്മ്യം ഇങ്ങനെ തുടർന്നു.
ഏതസ്യ സദൃശ്യം ലോകേ ക്ഷേത്രമന്യം ന വിദ്യതേ ഏതല് ക്ഷേത്രസ്യമാഹാത്മ്യം മമ ഹൃദ്യം വദാമിതേ സര്വേഷോം ഭൂതരാണാം തൂ പുണ്യ: സഹ്യോ മഹഗിരി തസ്മിന് ക്ഷേത്രാണി തീര്ത്ഥാനി ബവസ്സന്തി പുണ്യത...
(ഈ ക്ഷേത്രത്തിന് തുല്യമായ മറ്റൊന്ന് ലോകത്തിലില്ല. ഇതിന്റെ മഹിമ ഹൃദ്യമാണ്. പരിപൂതമായ സഹ്യപർവ്വക്ഷേത്രം തീർത്ഥങ്ങളുടെ സങ്കേതമത്രേ)
ശ്രീ സഹ്യമലകക്ഷേത്രം സ്മരണാദുക്തി മുക്തിദാ കാശിക്ഷേത്രേ മൃതായ വല്ലഭന്തേ പരമാം ഗതിം അസ്മിന് ക്ഷേത്രനിവാസേന മുക്താ ഏവ ന സംശയാ: ശ്രീ സഹ്യാമലക ക്ഷേത്രേ സകൃല് പിണ്ഡ പ്രദാനത: ഗയാശ്രാദ്ധ ഫലം യത്തല്ലഭതേ നാത്ര സംശയം.
(ശ്രീ തിരുനെല്ലിക്ഷേത്രം ഓർത്താൽ ഐശ്വര്യവും മോക്ഷവും ലഭിക്കുന്നതാണ്. ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ എത്തുന്ന ശരീരികൾക്ക് കാശിയിൽ പരമമായ ഗതി ലഭിക്കുംപോലെ മോക്ഷം നേടാം. ഇവിടെ പിണ്ഡം വെച്ചാൽ ഗയാശ്രാദ്ധം ഊട്ടിയ ഫലമുണ്ടാകും എന്നതിൽ സംശയമേതുമില്ല.)
ഇത്രയും സുഭാഷിതം ചൊരിഞ്ഞ് ഭഗവാന് വിഷ്ണു അപ്രത്യക്ഷനായി. ബ്രഹ്മാവ് ആഹ്ലാദചിത്തനായി തന്റെ ഈശ്വരചൈതന്യം തിരുനെല്ലിയിൽ അവരോധിച്ചശേഷം യാത്ര തുടർന്നു. അന്ന് ബ്രഹ്മാവ് വിഷ്ണുവിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിച്ച സ്ഥലത്താണ് ഇന്നും ക്ഷേത്രം നിലകൊള്ളുന്നതെന്ന് ഹൈന്ദവർ വിശ്വസിച്ചു വരുന്നു.
ഇന്നും ക്ഷേത്രത്തിലെ മേൽശാന്തി നിർമാല്യങ്ങളൊക്കെ മാറ്റി മറ്റൊരു പൂജയ്ക്കായി സാധനങ്ങൾ ഒരുക്കിവെച്ചശേഷമാണ് തിരുനട അടയ്ക്കാറ്. താൻ പ്രതിഷ്ഠിച്ച ഈ പുണ്യ ക്ഷേത്രത്തിൽ രാത്രികാലങ്ങളിൽ പൂജ നടത്തുന്നതിനായി സാക്ഷാൽ ബ്രഹ്മാവ് എഴുന്നെള്ളുന്നുണ്ടെന്നാണ് ഈ ചടങ്ങിന്റെ വിശ്വാസം.
മറ്റു ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി ശ്രീ തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രത്തിലെ ബലിക്കല്ല് ഒരു വശത്തേക്ക് മാറി നില്ക്കുന്നതിന്റെ പിന്നിൽ കരുണാർദ്രമായ ഒരു കഥയുണ്ട് . ഒരിക്കൽ വൃദ്ധനായ ഒരു ആദിവാസി ഇങ്ങനെ വിചാരിച്ചു- മരിക്കുന്നതിന് മുമ്പേ എനിക്ക് തിരുനെല്ലിയിൽ പോയി തൊഴണം. ഭഗവാനേ! അതിന് അടിയനെ അനുഗ്രഹിക്കേണമേ! എന്നാൽ കിഴവന്റെ ബന്ധുമിത്രാദികൾ ഈ സാഹസത്തിന് അയാളെ അനുവദിച്ചില്ല. ഒരുദിവസം ആരുമറിയാതെ ഒരു ചെറിയ ഭാണ്ഡക്കെട്ടുമായി ആ ഭക്തൻ അനേകം നാഴികകൾ വടിയും കുത്തി നടന്നു. ഒടുവിൽ തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ കിഴക്കേ അതിരിൽ തൊഴുകൈയോടെ ചെന്നുനില്പ്പായി. അന്നു ജാതിവ്യത്യാസം കൊടി പറപ്പിച്ചു നിന്ന കാലമായതിനാൽ വൃദ്ധന് ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രവേശിച്ച് ആരാധന നടത്തുന്നതിന് കഴിഞ്ഞില്ല. ബലിക്കല്ല് മറയ്ക്കുകയാൽ അയാള്ക്ക് വെളിയിൽ നിന്നും ഭഗവത്വിഗ്രഹം കാണാന് കഴിഞ്ഞില്ല. ഹതാശനായ ആ സാധു ഇങ്ങനെ വിലപിച്ചു: "അല്ലയോ ഭാഗവാനേ, അടിയന് പാടുപെട്ടതെല്ലാം വൃഥാവിലായല്ലോ, ആ തിരുമുഖമൊന്നു കാണുവാൻ സാധിച്ചില്ലെങ്കിൽ ഇനി ജീവിച്ചിരിക്കുന്നത് എന്തിനാണ്?" അതിശയമെന്നു പറയട്ടെ, ബലിക്കല്ല് ഉടനെ നടയ്ക്കുനേരെ മുമ്പിൽ നിന്നും സ്വല്പം നീങ്ങി മാറി; ആ ഭക്തന്റെ മനോരഥം സഫലമായി. ഇന്നും ബലിക്കല്ല് പ്രതിഷ്ഠയ്ക്ക് നേരെ മുമ്പിലായിട്ടല്ല നില്ക്കുന്നത്. ഒരു വശത്തേയ്ക്ക് സ്വല്പം മാറിയാണ്.
കാവേരീ കപിലാ മധ്യേ കനകാദ്രി സമസ്തലേ ഭക്തകോടി പദന്യാസ പവിത്രീകൃത ഭൂതലേ കോടി കോടി മഹാസിദ്ധ വാസസ്ഥല മനോഹരേ ലക്ഷ്മീനായക വൈകുണ്ഠ സാന്നിധ്യാല് സര്വ്വസിദ്ധിദേ...!
(കവേരിക്കും കപില പര്വതത്തിനുമിടയിൽ അനേകം ഭക്തരുടെ കാലടികളൾ പതിഞ്ഞ് അനുഗ്രഹീതമായും, ലക്ഷ്മീനായകനായ വൈകുണ്ഠേശ്വരന്റെ സാന്നിധ്യത്താൽ ഐശ്വര്യം നിറഞ്ഞും കനകാദ്രിക്ക് സമാനമായ ഒരു പ്രദേശം ഭക്തമാരുടെയെല്ലാം ആഗ്രഹപൂർത്തീകരണത്തിനായി നിലകൊള്ളുന്നു.
തിരുനെല്ലിയും പുണ്യപുരുഷന്മാരും
മത്സ്യോ: കൂര്മോ: വരാഹഞ്ച:നരസിംഹാഞ്ച: വാമന: രാമോ: രാമഞ്ച: രാമഞ്ച: കൃഷ്ണ: ഖഡ്ഗീത്വമീ ദശ: എന്നു ദശാവതാരങ്ങള്.
ശ്രീ മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ ദശാവതാരത്തിൽ എന്തൊക്കെയാണന്ന് എല്ലാവർക്കുമറിയാം. എന്നാൽ ദശാവതാരങ്ങളെക്കുറിച്ച് കൂടുതൽ മനസ്സിലാക്കുന്നത് തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടു കിടക്കുന്ന ഐതീഹ്യങ്ങളെയും പുണ്യപുരുഷന്മാരെക്കുറിച്ചും കൂടുതൽ മനസ്സിലാക്കുവാൻ സാധിക്കും.
ഇത്രയുമാണ് മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ ദശാവതാരങ്ങൾ. വിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരങ്ങളിൽ ആദ്യത്തെ നാലു അവതാരങ്ങൾ കൃതയുഗത്തിലും അടുത്ത മൂന്നു അവതാരങ്ങൾ ത്രേതായുഗത്തിലും എട്ടും ഒൻപതും അവതാരങ്ങളാകട്ടെ ദ്വാപരയുഗത്തിലും അവതരിച്ചു.
വിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരങ്ങളിൽ മൂന്നു രാമന്മാരാണുള്ളത്. അതിൽ ബലരാമനൊഴികെ രണ്ടു രാമന്മാരുടെയും തിരുനാമങ്ങളും ഇവരെ സംബന്ധിച്ച ചില കഥകളും ഈ മഹാക്ഷേത്ര ചരിത്രവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുകിടക്കുന്നു.
രാവണനിഗ്രഹാർത്ഥം ഭഗവാൻ ശ്രീരാമചന്ദ്രൻ മുനിമാരുടെ നിയോഗമനുസരിച്ച് ക്ഷേത്രദർശനം നടത്തിയതായി പുരാണങ്ങൾ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നത് ശ്രദ്ധിച്ചാലും.
ഇത്യുഞ്ചസിദ്ധ സംഘോഭ്യോ രാമോ ഭക്തി മതാപര സുഗ്രീവ ലക്ഷ്മണാ ദൈസ്തു പ്രാപ്യധാത്രിപുരം മഹത്...
'സിദ്ധസംഘത്തിന്റെ നിർദ്ദേശാനുസരണം ഭക്തിവിവശനയ രാമൻ സുഗ്രീവലക്ഷ്മണാദികളുമൊത്ത് മഹത്തായ തിരുനെല്ലി പ്രാപിച്ചു'. എന്നും
ഗത്വഹരി മഥാലോക്യ ശംഖചക്ര ഗദാധരം ആനന്ദ പരമാപന്ന നമശ്ചക്രേ രഘൂത്തമ:
'ശംഖചക്ര ഗദാധരനായ ഹരിയെകണ്ട് ആന്ദപരവശനായി രാമന് നമസ്കരിച്ചു' എന്നുമുള്ള പുരാണപരാമർശങ്ങൾ ശ്രദ്ധേയങ്ങളാണ്. ശ്രീ രാമലക്ഷ്മണന്മാർ ദശരഥനന്റെ ചരമവൃത്തന്തമറിഞ്ഞ് ഇവിടെ വച്ച് പിതൃക്രിയകൾ നടത്തിയെന്നും ഐതീഹ്യമുണ്ട്.
പരശുരാമൻ
ശിവന്റെ വത്സലശിഷ്യനും ആ ജډബ്രഹ്മചാരിയും സപ്തചിരജ്ഞീവികളിലൊരാളുമായ ഭാർഗ്ഗവരാമൻ ശ്രീ മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ ആറാമത്തെ അവതാരമാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. പരശുരാമൻ തനിക്ക് ശിവനിൽ നിന്ന് കിട്ടിയ പരശുകൊണ്ട് ഇരുപത്തിയൊന്നു തവണ ക്ഷത്രിയരാജാക്കന്മാരെ വധിച്ച് അവരുടെ രക്തം കൊണ്ട് സമന്തപഞ്ചകം എന്ന തടാകങ്ങൾ നിറച്ചതായി ഒരു ഐതീഹ്യമുണ്ട്. ഈ വീരഹത്യാപാപനിവൃത്തിക്കായി ഭൂമി മുഴുവനും പരശുരാമൻ ബ്രഹ്മർക്ക് ദാനം ചെയ്തു. ഇതിനും പുറമേ പരശുരാമൻ തന്റെ പിതാവിന്റെ കല്പനയനുസരിച്ച് സ്വന്തം മാതാവിനെ വധിക്കേണ്ടി വന്നു. ദു:ഖിതനും പശ്ചാത്തപവിവശനുമായി തീർന്ന പരശുരാമൻ പാപപരിഹാരാർത്ഥം പല പുണ്യസ്ഥലങ്ങളും പോയി പ്രാർത്ഥനയും കർമ്മങ്ങളും നടത്തി. എന്നിട്ടും മനഃസംതൃപ്തി കൈവരാതെ അവസാനം ശ്രീ തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രത്തിൽ വന്നു പ്രാർത്ഥിക്കുകയും ബാലികർമ്മങ്ങൾ നടത്തുകയും ചെയ്തുവത്രേ. 'പുരാഭാര്ഗവരമോപി പിതൃന്നിഹ കോപിതഃ' എന്നിങ്ങനെ ഭാർഗ്ഗവരാമൻ തിരുനെല്ലി സന്ദർശിച്ചതായും 'വിധില്കൃതവാന് പിത്രോ ശ്രാദ്ധ പിണ്ഡോദകം ക്രിയാം' എന്ന പ്രകാരം കാർത്തവീരനാൽ ഹനിക്കപ്പെട്ട സ്വപിതാവിനുവേണ്ടി പിണ്ഡോദകം നല്കിയതായും പത്മപുരാണത്തിൽ പരാമർശമുണ്ട്. മാതൃഘാതകനായ പരശുരാമൻ ദുഃഖചിത്തനായി പാപപരിഹാരാർത്ഥം പുണ്യതീർത്ഥങ്ങൾ തേടിയലഞ്ഞ് പാപനാശിനിയിലും എത്തി ബലിയിട്ടു എന്നുള്ള ഐതീഹ്യം ചിന്ത്യമാണെന്ന് കാണാം. സ്വർഗത്തിൽ നിന്നും ദേവന്മാരോടൊത്തു അലങ്കരിക്കപ്പെട്ട ദിവ്യവിമാനത്തിൽ വന്ന് ജമദഗ്നി മഹർഷി
ഭൃഗുരാമനെ അനുഗ്രഹിച്ചതായും തുടർന്നു പറയുന്നു. തല്ക്ഷണേ ജമദഗ്നിസ്തൂദിവ്യദേഹസ്തലം കൃതഃ ദിവ്യം വിമാനാരൂഹ്യ ദേവൈസ്സഹ സമാഗമത്...
ജമദഗ്നി മഹർഷി
പരശുരാമന്റെ പിതാവാണ് ജമദഗ്നി മഹർഷി. ഭൃഗുവംശജനായ ഒരു മുനി. ജമദഗ്നിക്ക് പരശുരാമൻ അടക്കം രേണുകയിൽ അഞ്ചു പുത്രന്മാരുണ്ടായി. രേണുക ഒരിക്കൽ അഗ്നിഹോത്രത്തിനായി ജലത്തിനായി കുളക്കരയിലെത്തിയപ്പോൾ ജലക്രീഡ നടത്തിക്കൊണ്ടിരുന്ന ചിത്രരഥൻ എന്ന ഗന്ധർവ്വന്റെ ഛായ കണ്ട് മതിമറന്നു നോക്കി നിന്നുപോയി. അന്ന് രേണുക പതിവിന് പ്രകാരം വരുണജപം ഉരുക്കഴിച്ചിട്ടും ജലം പൊന്തിവന്നില്ല. വെറും കുടവുമായി തിരിച്ചെത്തിയ രേണുകയെ കണ്ടു ജ്ഞാനദൃഷ്ടികൊണ്ട് കാര്യം ഗ്രഹിച്ച മുനി കോപാന്ധനായിത്തീര്ന്നു. രേണുകയെ വധിച്ചുകളയാൻ തന്റെ പുത്രന്മാരോട് മഹർഷി കല്പിച്ചുവെങ്കിലും പുത്രന്മാരാരും മാതാവിനെ വധിക്കാൻ തയ്യാറായില്ല. ഒടുവിൽ പരശുരാമൻ പിതൃകല്പ്പന മാനിച്ച് സ്വന്തം മാതാവിനെ വധിച്ചു. പിതാവിന്റെ ആജ്ഞ മാനിക്കാതിരുന്ന മറ്റ് പുത്രന്മാർ ഭ്രാന്തന്മാരായി തീർന്നു. പരശുരാമന്റെ പിതൃഭക്തിയിൽ സന്തുഷ്ടനായ മുനി പരശുരാമനോട് എന്തു വരം വേണമെങ്കിലും ചോദിക്കുവാൻ ആജ്ഞാപിച്ചു. വരമായി പരശുരാമൻ ആവശ്യപ്പെട്ടത് തന്റെ അമ്മയെ ജീവിപ്പിക്കുന്നതിനും സഹോദരന്മാരെ പൂർവസ്ഥിതിയിൽ ആക്കുന്നതിനുമായിരുന്നു. തപഃശക്തി കൊണ്ട് മുനി അപ്രകാരം ചെയ്തു. ജമദഗ്നി മഹർഷി മരിച്ചതെങ്ങനെയെന്ന് നോക്കാം. ഒരിക്കൽ ഹേഹയ രാജാവായ കാർത്തവീര്യാർജ്ജുനൻ ജമദഗ്നി മഹർഷിയുടെ ആശ്രമത്തിൽ ചെന്ന് യഥായോഗ്യം സല്ക്കാരം സ്വീകരിച്ചു മടങ്ങവേ ആശ്രമപരിസരത്തുള്ള വൃക്ഷങ്ങളെ നശിപ്പിക്കുകയും, സുരഭി എന്ന പേരായ പശുക്കുട്ടിയെ അപഹരിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ കാരണത്താൽ ക്ഷുഭിതനായ പരശുരാമൻ കാർത്തവീര്യനെ വധിച്ചു. പകരം കാർത്തവീര്യന്റെ പുത്രന്മാർ പരശുരാമന്റെ അസാന്നിധ്യത്തിൽ ജമദഗ്നി മഹർഷിയേയും വധിച്ചു.ജമദഗ്നി മഹർഷിക്കുവേണ്ടി പുത്രനായ പരശുരാമൻ തിരുനെല്ലിയിലെത്തി ബലിയിട്ടിട്ടുണ്ടെന്ന് വിസ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
പാപനാശിനി
ബ്രഹ്മഗിരിയിൽ നിന്നെവിടെയോ ഉത്ഭവിച്ച് പാറക്കെട്ടുകൾക്കിടയിലൂടെ പേരറിയാത്ത ഒട്ടനവധി വൃക്ഷങ്ങളുടെ വേരുകളെയും ഇലകളെയും തഴുകിയെത്തുന്ന ഔഷധഗുണമുള്ള പാപനാശിനി മനുഷ്യന്റെ പാപത്തെ കഴുകിക്കളഞ്ഞ് അവനെ മോക്ഷത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്ന പുണ്യതീർഥമാണ്. ക്ഷേത്രസ്ഥാനത്തു നിന്നും പടിഞ്ഞാറുഭാഗത്തായി നിർമ്മിച്ച കരിങ്കൽ പടവുകളിലൂടെ താഴോട്ടിറങ്ങി മലഞ്ചരിവിലൂടെ ഏകദേശം ഒരു ഫർലോങ് ദൂരം നടന്നാൽ കാനനമധ്യത്തിൽ പാപനാശിനി കാണാവുന്നതാണ്. കാശിയിലെ പുണ്യനദിയായ ഗംഗാനദിയെപ്പോലെ തെക്കൻകാശിയായ തിരുനെല്ലിയിലെ ഗംഗാനദിയായ പാപനാശിനിയിൽ മുങ്ങിക്കുളിച്ചാൽ സകല പാപാപങ്ങൾക്കും പരിഹാരമായെന്നും ഇവിടെത്തെ കർമ്മങ്ങൾ അനുഷ്ഠിച്ചാൽ പരേതാത്മാക്കൾ സ്വർഗ്ഗം പ്രാപിക്കുമെന്നും ഹൈന്ദവർ തീവ്രമായി വിശ്വസിച്ചു വരുന്നു. അന്തര്വാഹിനിയായ സരസ്വതി ഇവിടെ ഗംഗാനദിയുമായി സംഗമിച്ച് പാപനാശിനിയായി ഭവിക്കുന്നു എന്നാണ് കവിവാക്യം. പാലാഴിമഥനം കഴിഞ്ഞ് മഹാവിഷ്ണുവിൽ നിന്നും ലഭിച്ച അമൃത് ഗരുഡൻ പക്ഷിപാതാളത്തില് സൂക്ഷിച്ചുവെന്നും അവിടെ നിന്നും ഉത്ഭവിക്കുന്ന അമൃത് പാപനാശിനിയില് ഗംഗാതീർത്ഥവുമായി ചേരുന്നുവെന്നും ഗരുഡപുരാണത്തിൽ പറയുന്നുണ്ട്. 'പിതരോയാതി നിര്വൃതി' (പിതൃക്കളെ മോക്ഷത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു) എന്നാണ് "പാപനാശിനി ധാരായാംദക്ഷിണേധസ്ഥലേശില" എന്നതുകൊണ്ട് താഴെ തെക്കുഭാഗത്ത് ഇന്നും ഭക്തർ ബലിയിടുന്ന ശില ഇതു തന്നെയാണെന്നു വ്യക്തം. ഇവിടെ ശ്രാദ്ധമൂട്ടിയാൽ ഗയാശ്രാദ്ധത്തിന്റെ ഫലം കിട്ടുമെന്ന് കരുതുന്നു. ഇവിടെ വെച്ച് പിതൃക്രിയ നടത്തുന്നത് വംശവൃദ്ധിക്കും ഐശ്വര്യത്തിനും പിതൃപ്രീതിക്കും ബഹുവിശേഷമെന്ന് വിശ്വസിച്ചു വരുന്നു. (ഇവിടെ ബലിയിട്ടാൽ പിതൃനډയ്ക്കുവേണ്ടി മറ്റു കർമ്മങ്ങളൊന്നും ചെയ്യേണ്ടതില്ല.) പാപനാശിനിയിലാണ് വിഖ്യാതമായ പിണ്ഡപ്പാറയുള്ളത്. പാപനാശിനിയിലെ വെള്ളം പിണ്ഡപ്പാറയിൽ വന്നുവീഴുന്നു. മരിച്ചവര്ക്കായി പിണ്ഡം വെയ്ക്കുന്നത് പിണ്ഡപ്പാറയിലാണ്. ഈ പിണ്ഡപ്പാറയെപ്പറ്റി പ്രസിദ്ധമായ ഒരു ഐതീഹ്യമുണ്ട്. പാഷാണഭേദി എന്നു പേരായ ഒരു അസുരനെ മഹാവിഷ്ണു ഒരിക്കൽ ശപിക്കാനിടയായി. വിഷ്ണുവിനാൽ നിഗ്രഹിക്കപ്പെടുമെന്ന് തീർച്ചയായി പാഷാണഭേദിയുടെ അപേക്ഷ മാനിച്ച് വിഷ്ണു അവനെ പുണ്യശിലയാക്കിയെന്നും തിരുനെല്ലി മുതൽ ഗയവരെയുള്ള ശിലാഖണ്ഡം ഈ അസുരന്റെ ശരീരമാണെന്നും ഐതീഹ്യമുണ്ട്. ശിരസ്സ് ഗയയിലും മധ്യഭാഗം ഗോദാവരിയിലും, പാദം തിരുനെല്ലിയിലും. ഏഴു പുണ്യതീർത്ഥങ്ങളായ പാപനാശിനി, പഞ്ചതീർത്ഥം , ഋണമോചിനിതീർത്ഥം, ഗുണ്ഡികാതീർത്ഥം, സതവിന്ദു, സഹസ്രവിന്ദം, വരാഹം എന്നിവ സംയുക്തമായി സമ്മേളിക്കുന്ന തിരുനെല്ലിദേശത്ത് പാപനാശിനിക്കാണ് മറ്റ് ആറു തീർത്ഥങ്ങളെക്കാളും പ്രാധാന്യം നല്കിപ്പോരുന്നത്. ജമദഗ്നി മഹർഷി, പരശുരാമൻ, ശ്രീരാമൻ തുടങ്ങി പല ശ്രേഷ്ഠന്മാരും , ഐതിഹാസികപുരുഷന്മാരും പാപനാശിനിയിൽ വന്ന് കർമ്മങ്ങൾ നടത്തിയതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
പഞ്ചതീർത്ഥം
ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്നും പാപനാശിനിയിലേക്കുള്ള പടവുകൾ ഇറങ്ങിയാൽ പഞ്ചതീർത്ഥം കാണാവുന്നതാണ്.
പഞ്ചതീർത്ഥമിതം പ്രോക്തം തടാകമതിശോഭനം
പത്മപുരാണത്തിലെ ഈ പരാമർശത്തിൽ നിന്നും ഇത് അതിശോഭനവും വിശാലവുമായ തടാകമായിരുന്നു എന്നും കാലാന്തരത്തിൽ അത് നികന്ന് ഇന്നത്തെ നിലയിൽ ആയിത്തീർന്നതാണെന്നും അറിയാവുന്നതാണ്. തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രത്തിനോട് ചേർന്ന് അറുപത്തിനാലു ക്ഷേത്രങ്ങളുണ്ടായിരുന്നുപോലും. അതിൽ പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ് പഞ്ചതീർത്ഥം. ഇതായിരുന്നു പണ്ട് ക്ഷേത്രക്കുളം. തീർത്ഥക്കുളത്തിന് മധ്യഭാഗത്തുള്ള പാറയില് രണ്ടു കാലടി രൂപങ്ങള് വിഷ്ണുഭഗവാന്റെ തൃപ്പാദങ്ങളെ പ്രതീകാത്മകമായി കൊത്തിവെച്ച് ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. കൂടാതെ, ശംഖ്, ചക്രം, ഗദ, പത്മം എന്നീ രൂപങ്ങളും കൊത്തിവെച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ പാറയിൽ നിന്നുകൊണ്ടായിരുന്നുവത്രേ മഹാവിഷ്ണു ബ്രഹ്മാവിന് ഉപദേശങ്ങള് നല്കിയത്. പത്മപുരാണപ്രകാരം ഈ വിസ്തൃതമായ തടാകത്തില് അഞ്ചു തീര്ത്ഥക്കുളങ്ങള് വെവ്വേറെ ഉണ്ടായിരുന്നു. ഓരോ തീർത്ഥത്തിലും സ്നാനം ചെയ്താലുള്ള ഫലത്തെ ഇങ്ങനെ വർണ്ണിച്ചിരിക്കുന്നു.
ശംഖ തീര്ത്ഥേ നരസ്നാത്വ വിഷ്ണുലോകേ മഹിയതേ ഗദാതീര്ത്ഥേ നര സ്നാത്വാ സ്വര്ഗ്ഗലോകേ മഹീയതേ പത്മതീര്ത്ഥേ നര സ്നാത്വാ സര്വ്വപാപ വിമോചനേ ശ്രീപദതീര്ത്ഥേ നര സ്നാത്വാ മുക്തീം ഭക്തീം ലാഭേ നര
വിളക്കുമാടം
ക്ഷേത്രത്തിന്റെ കിഴക്കുഭാഗത്ത് മുഴുവനായും തെക്കുഭാഗത്ത് ഏതാണ്ട് തുടങ്ങി വെച്ച് അപൂർണ്ണമായ നിലയിലും കാണുന്ന കരിങ്കല്ലുകൊണ്ട് നിർമ്മിതമായ 'വിളക്കുമാടം' തീർത്ഥാടകരെ അത്യധികം ആകർഷിക്കുന്ന ഒന്നാണ്. ആറടിയിലേറെ നീളമുള്ള കരിങ്കല്പലകകൾ നിലത്തുവിരിച്ച് ഏതെല്ലാമോ 'കണക്കും കൈയ്യും' അനുസരിച്ച് കരിങ്കല്പാളികൾ സിമന്റോ, ചാന്തോ പോലും ഉപയോഗിക്കാതെയാണ് തറ തീർത്തിരിക്കുന്നത്. തറയ്ക്കു മുകളിൽ ഒരാൾ പൊക്കത്തിൽ ചിത്രാലംകൃതമായ സ്തൂപങ്ങൾ. അവയ്ക്ക് മുകളിൽ മേലക്കൂരയായി കരിങ്കല്പലകകൾ തന്നെ. വളരെ ആസൂത്രിതവും, ചിട്ടയോടെയുമാണ് ഈ ശില്പവേല തുടങ്ങിയതെന്ന് ഒറ്റനോട്ടത്തിൽ തന്നെ കാണാം. ഇത് അപൂർണ്ണമായിപോവാൻ കാരണം നാടുവാഴികൾ തമ്മിലുള്ള തർക്കമാണത്രേ. നൂറ്റാണ്ടുകൾക്ക് മുമ്പ് ഒരിക്കൽ കുടകിലെ ഒരു രാജാവ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പുന:രുദ്ധാരണത്തിനായി സ്വദേശത്തു നിന്നും തടിയും കല്ലും മറ്റ് സാമഗ്രികളും കൊണ്ടുവന്നു പുതുക്കിപണിയാൻ ആരംഭിച്ചു. എന്നാൽ, ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഉടമയായ കോട്ടയത്തുതമ്പുരാന്റെ അനുമതിയോ, അിറവോ കൂടാതെയാണ് കുടകിലെ രാജാവ് ഈ പണികൾ ആരംഭിച്ചത്, ക്ഷുഭിതനായ കോട്ടയത്തുരാജാവ് കുടകുരാജാവിനെ ആ ഉദ്യമത്തിൽ നിന്നും നിരോധിച്ചുകൊണ്ട് കല്പ്പനയിട്ടു. അതിനാൽ അദ്ദേഹം കൊണ്ടുവന്ന സാധനസാമഗ്രികൾ അവിടെ ഉപേക്ഷിച്ചിട്ട് തിരിച്ചുപോയതായി പറയപ്പെടുന്നു. വ്രണിതഹൃദയനായ മൈസൂർ രാജാവ് തിരുനെല്ലിക്ഷേത്രത്തിന് അല്പ്പം അകലെയായി കുതിരക്കോട് എന്ന സ്ഥലത്ത് ലവ-കുശന്മാരുടെ ഒരു ക്ഷേത്രനിർമ്മാണം തുടങ്ങി. തിരുനെല്ലിയിലെ പണിക്ക് ഉദ്ദേശിച്ചുകൊണ്ടുവന്നതായ കരിങ്കല്പലകകളും മറ്റും ഉപയോഗിച്ച് അങ്ങേയറ്റം ചാരുതയോടെ നിർമ്മാണം തുടങ്ങിയ പണി ഇവിടെയും എന്തു കാരണങ്ങൾ കൊണ്ടാണെന്ന് ആർക്കറിയാം; പൂർത്തിയായില്ല. ഇന്നത്തെപ്പോലെ യാതൊരു സൗകര്യവുമില്ലാതിരുന്ന അക്കാലത്ത് ഇത്രയും വലിയ കരിങ്കല്പലകകളും മറ്റും മൈലുകൾ താണ്ടി ഇവിടെ എത്തിച്ചതിന് പിന്നിലെ മനുഷ്യപ്രയത്നവും സാഹസികതയും അളവറ്റതായിരുന്നുവെന്ന് ഊഹിക്കാവുന്നതേയുള്ളൂ.
കരിങ്കല്പ്പാത്തി
നാലുഭാഗവും വന്മലകളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട ഒരു സമതലത്തിൽ താലത്തിൽ വെച്ചപോലെ ഉയർന്ന ഒരു കുന്നിന്മേലാണല്ലോ ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. നാലുഭാഗവും വലിയ താഴ്വരയാണ്. ക്ഷേത്രത്തിൽ കിണറില്ല. ജലം ലഭിക്കുവാൻ മറ്റ് മാർഗ്ഗങ്ങളൊന്നുമില്ല. ദൂരെയയുള്ള പാപനാശിനിയിൽ നിന്നായിരുന്നുപോലും പണ്ട് കാലത്ത് ക്ഷേത്രാവശ്യത്തിനായി ജലം കൊണ്ടുവന്നിരുന്നത്. ദൗർലഭ്യം മൂലം ക്ഷേത്രത്തിലെ ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ പറഞ്ഞറിയിക്കാൻ വയ്യായിരുന്നു. അങ്ങനെയുള്ള കാലത്താണ് വടക്കേമലബാറിലെ വാരിക്കരനായനാരുടെ കുടുംബത്തിലെ അംഗമായ ഒരു തമ്പുരാട്ടി ക്ഷേത്രദർശനത്തിനായി എത്തിയത്. അവർ ചിറയ്ക്കൽ രാജാവിന്റെ പത്നിയായിരുന്നു. പ്രദക്ഷിണം ചെയ്ത് മേൽശാന്തിയിൽ നിന്നും പ്രസാദം വാങ്ങിയ അവർ പൂജാരിയോട് കുടിക്കാൻ അല്പ്പം ജലം ചോദിച്ചു. താൻ ദൂരെ നിന്ന് കഷ്ടപ്പെട്ട് ചുമന്ന് ക്ഷേത്രത്തിലെത്തിച്ച വെള്ളം തീർന്നുപോയെന്ന് തമ്പുരാട്ടിയോട് പൂജാരി സങ്കടത്തോടെ അിറയിച്ചു. ക്ഷേത്രത്തിലെ ജലദൗർഭ്യം നേരിട്ടറിഞ്ഞ തമ്പുരാട്ടി 'അമ്പലത്തിൽ വെള്ളമെത്തിച്ചുകൊടുത്താലേ താൻ ഭക്ഷണം കഴിക്കൂ' എന്നായി. കൂടെ വന്നവരാണ് കുഴങ്ങിയത്. അവർക്ക് ആ അമ്മയുടെ കരളുറപ്പ് നന്നായറിയാം. അവർ ആളുകളെ വിളിച്ചുകൂട്ടി മല കയറി വെള്ളമുള്ള സ്ഥലം അന്വേഷിച്ചു യാത്രയായി. ഏകദേശം ഒരു നാഴിക അകലെ ബ്രഹ്മഗിരിയുടെ താഴ്വരയിൽ കൊടുംകാട്ടിൽ അവർ വരാഹം എന്ന ഉറവ കണ്ടെത്തി. ഒരിക്കലും വറ്റാത്ത ജലസ്രോതസ്സ്. ഉടനെ കാട്ടിൽ സുലഭമായ മുളകൾ മുറിച്ചുകീറി പാത്തിയായി നീട്ടിവെച്ചു. ഇടയ്ക്കിടെ കാലുകളും കൊടുത്തു. വെള്ളം മുളംപാത്തിയിലൂടെ ഒഴുകി അമ്പലത്തിലെത്തിച്ചു. അതിനുശേഷം മാത്രമാണ് തമ്പുരാട്ടി ജലപാനം കഴിച്ചതത്രേ. നാട്ടിൽ മടങ്ങിയെത്തിയ അവര് ആളുകളെ അയച്ച് മുളംപാത്തിയും മുളങ്കാലും മാറ്റി കല്പ്പാത്തിയും കാലുമാക്കി ഇന്നുകാണുന്ന കിങ്കല്പ്പാത്തിയാക്കി.
ഗുണ്ഡികക്ഷേത്രം
പഞ്ചതീത്ഥത്തിന്റെ അല്പമകലെയായി കാനനമധ്യത്തിൽ ഒരു കൊച്ചുകലാക്ഷേത്രമുണ്ട്. ചുറ്റിനും വന്മരങ്ങൾ ചൂഴ്ന്നുനില്ക്കുന്ന ഈ ക്ഷേത്രത്തിന് തിരുനെല്ലിക്ഷേത്രത്തിന്റെയത്ര തന്നെ പഴക്കമുള്ളതായി കണക്കാക്കുന്നു. വലിയ പാറ തുരന്നുണ്ടാക്കിയ ഈ ഗുഹാക്ഷേത്രത്തിന്റെ മുഖഭാഗത്ത് കൊത്തുവേലകൾ കാണാം. ഈ ശിവക്ഷേത്രത്തെ ഉൾപ്പെടുത്തി ചിന്തിച്ചാൽ തിരുനെല്ലിയിൽ ബ്രഹ്മാവിഷ്ണു മഹേശ്വരന്മാരായ ത്രിമൂർത്തികളുടെ സാന്നിദ്ധ്യമുണ്ടെന്ന് കാണാം.
ബ്രഹ്മണാ ഗുണ്ഡികാപുണ്യ ഗംഗാതോയ പ്രചുരിത സഹ്യാദ്രൗ പതിതാപൂര്വ്വം തത്ര തീർത്ഥം പ്രഭുവല് എന്നും നാമനാതു ഗുണ്ഡികാതീര്ത്ഥം സര്വപാപ പ്രണാശനം തല്സമീപേ മഹാദേല ശിലാഗേ ഹേമ ദത്വരം
അഗസ്ത്യമുനി പ്രതിഷ്ഠിച്ചിതാണ് ശിവലിംഗം എന്നും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആരാധനമൂർത്തിയാണ് ശിവൻ എന്നും വിശ്വാസം. എന്നിങ്ങനെ ഗുണ്ഡികാക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ച് പുരാണത്തിൽ പരാമർശമുണ്ട്. വർഷത്തിലൊരിക്കൽ കാർത്തിക നാളിൽ ദേശവാസികളായ കന്യകകൾ ഈ ഗുഹാക്ഷേത്രത്തിലെ മൺചിരാതുകളിൽ ദീപം കൊളുത്തി പ്രാർത്ഥിക്കുന്നു. പാപനാശിനിയിൽ പിതൃകർമ്മം അനുഷ്ഠിച്ച് തിരികെ വരുന്നവരെല്ലാം ഗുണ്ഡികാക്ഷേത്രത്തിലും ദർശനം നടത്തുക പതിവാണ്. അപ്പോൾ ത്രിമൂർത്തികളുടെയും സ്മരണ പൂര്ത്തീകരിക്കപ്പെടുന്നു. ഇവിടം സ്വയംഭൂവായ പരമശിവന്റെ വാസസ്ഥലമായിരുന്നുവെന്നും ഇവിടെ നിന്നായിരുന്നു ഭഗവാൻ വയനാടിന് അപ്പുറത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന കൊട്ടിയരിൽ പോയി ദക്ഷൻ എന്ന അസുരനെ കൊന്നതെന്നും വിശ്വസിക്കുന്നു.
തൃശ്ശിലേരി ശ്രീ മഹദേവ ക്ഷേത്രം
ശ്രീ തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രവുമായി അഭേദ്യമാംവണ്ണം ബന്ധപ്പെട്ടുകിടക്കുന്ന മഹാക്ഷേത്രമാണ് തൃശ്ശിലേരി ശ്രീ മഹാദേവ ക്ഷേതേരം. ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ കാലപ്പഴക്കം നിർണ്ണയിക്കാൻ സാധിച്ചിട്ടില്ല. തിരുനെല്ലിയിൽ നിന്ന് തെക്കുകിഴക്കായി നരിനിരങ്ങി മലയ്ക്കപുറത്താണ് ശ്രീ തൃശ്ശിലേരി മഹാദേവക്ഷേത്രം. പണ്ടുകാലത്ത് തീർത്ഥാടകർ തൃശ്ശിലേരിയിൽ ദർശനം നടത്തി നരിനിരങ്ങി മലയും കടന്ന് കാട്ടിലെ ആനയിങ്ങുന്ന ഒറ്റയടിപ്പാതയിലൂടെയാണ് തിരുനെല്ലിയിൽ എത്തുക. തിരുനല്ലിയിലും ഒരു ദിവസം തങ്ങി ദർശനം നടത്തി കർമ്മങ്ങളും ചെയ്ത് അവർ വീണ്ടും നരിനിരങ്ങിമല വഴി തിരികെ യാത്രയാവുന്നു. അക്കാലത്ത് തിരുനെല്ലി ക്ഷേത്രദർശനമെന്നത് ശബരിമലയിലേക്ക് എന്നതുപോലെ അപകടകരമായിരുന്നു.
തിരുനെല്ലിയിൽ പാപനാശിനിയിൽ പിതൃകർമ്മം ചെയ്യുന്നവർ തൃശ്ശിലേരിക്ഷേത്രത്തിൽ തൊഴുത് വിളക്കുമാല എന്ന വഴിപാട് നടത്തണമെന്നതാണ് പണ്ടേ തുടർന്നുവരുന്ന ആചാരം. തൃശ്ശിലേരിയിൽ പോകാൻ കഴിയാത്ത ഭക്തജനങ്ങൾക്ക് തിരുനെല്ലിയിൽ തൃശ്ശിലേരി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പേരിൽ രശീത് ആക്കുവാൻ സൗകര്യമുണ്ട്. പാപനാശിനിയിൽ ചെയ്യുന്ന പിതൃകർമ്മം തൃശ്ശിലേരിയിലെ ശ്രീമഹാദേവപാദങ്ങളിലും പതിയുന്നു എന്ന വിശ്വാസമാണ് ഇതിനു കാരണം. തൃശ്ശിലേരിയിലെ ജലദുർഗ്ഗക്ഷേത്രം നാലുഭാഗത്തും വെള്ളത്താൽ ചുറ്റപ്പെട്ടാണ് കിടക്കുന്നത്. ഈ ജലം പാപനാശിനിയിൽ നിന്നാണ് ഒഴുകിയെത്തുന്നതെന്നാണ് വിശ്വാസം. ഈ കുളത്തിലെ വെള്ളം ഒരിക്കലും വറ്റാറില്ല. മാത്രവുമല്ല, ജലവിതാനം ഏതുകാലാവസ്ഥയിലും ഒരുപോലെ നില്ക്കുന്നതും ഇവിടെത്തെ അതിശയകരമായ ഒരുപ്രത്യേകത തന്നെയാണ്. വളരെക്കാലം ജീര്ണ്ണാവസ്ഥയിൽ കിടന്നിരുന്ന ഈ ക്ഷേത്രം. ഇപ്പോൾ നവീകരണം കഴിഞ്ഞ് വളരെ നല്ല നിലയിൽ പ്രവര്ത്തിച്ചുവരുന്നു. 108 ശിവാലയങ്ങളിലും 108 ദുർഗ്ഗാലയങ്ങളിലും ഉൾപ്പെട്ടത്.
THROUGH HISTORICAL RECORDS
It was indicated earlier that It is difficult to specify the age of Sree Thirunelli Kshethram, variously known as Aamalaka Kshethram, Southern Kasi or Dashina Gaya- this temple is famous all along the legnth and breadth of kerala. We may now look into the way Historians tried to dtetrmine the age of temple. In the books'' Thirunelli Rekhakal'' - Thirunelli Records Parameswaran Pillai opened that on the basis of various studies and in the light of available records, this temple was the most outstanding one. Antiquarians have discovered certain citations on copper sheets relating the rule of Bhaskara Ravi Varman-1 and Bhaskara Ravi Varma 11, collected from the Thirunelli village. Their writing contrributed defenite Information towards the study of Kerala history, Sree Gopinath Rao, the famous Researcher on Antiquities, has declared that the rule of Bhaskara Ravi Varman, started from A.D 978. It 46 years after ascending the throne that certain renovation was carried out at the Kshethram.
Before the year 1299 A.D., as determined by Maha Kavi - the grreat poet Laureate Ulloor, in his treatise on old Malayalam Language, there are few fascinating lines describing this temple.
Peru chilli villyau-
Mirulvilli matharmani
Thiruvallbhan mhita
Thirunelli kulamraPuravilliyoadu Saha
Dura palam padmadhara
Karapallava sphurita
Thirunelli yathrayalu
In Northern Kottayam, a handsome girl by name Achiyyar was born to Nangai Pilla (Nangamma). The youngest girl out of this Chembu - Copper plate with Inscriptions, used as a documents In times long past - Unniyachi was the Deva Dassi - a woman who traditionally was a temple dancer of Thirumaruthoor Kshethram. It has believed that the old name of Thrissileri Kshethram. with its inseperable connection with Thirunelli was , Thirumaruthoor. What has been explained by the anonymous Historian, Unniyachi about the town of Thirumaruthoor Is worthy of note.
Alakeva Swayambili choodinde
Appan Koyin Koornu Vibooshaa,
Lange Vaathurrara Shoadaara Bhogavathee
Guptha Manohara Nandana Maanya Keavala,
Mmraavatheye ppoale''…...
Professor Elamkulam Kunhananadan Pilla has stated That (Unniyachi Charitham) History of Unniyachi was written by the end of the 13th century. Naalaangal Krishna Pilla had stated that Thirunelli Kshethram was beyond 1500 years of age, In his book
''Maha Kshethrangalu Munnil '' . Herman Gundert, in his ''Malabar Manual'' mention this temple as the antiquated and hallowed place for performing Sraadham or funeral rits for the welfare of the departed ouls.
THROUGH LEGENDS
As It is in legends, Thirunelli Kshethram abounds in mythology too. The impotant belief Is that the first amoung the Hindu Trimurthi Triad of Brahma and Siva of the great Hindu Gods, the Vedic Prajapathi, Lord of creations, Brahma had performed the stallation ceremony at the Thirunelli Kshethram. This is the most important legend. In the temple precincts where there is no paving with granites slabs, is the hallowed location where Brahma is believed to be performed the Yagam or the holy sacrifice to propiliate gods. Brahmagiri got this name because it was graced by the footsteps of Brahma. This place is known as Thirunelli and there Is a legend In this context.
In the past, before the forest area derived Its name as Thirunelli, Three Nambudirikal - Malayalee, Vaishnavite, erudile Brahmins from some distant place joined together and started their journey. Those days there was no road no vehicular traffic as at present. The journey was through dence forests infested y wild animals. Faith in God was their only strength. On reaching Thrissilery Kshethram from Maanandavaadi and after ascending ad deascending Narinirangi Mala - the mountain where tiger roamed about - one can reached Thirunelli. They experienced many hardships during their journey, bearing in mind, the thought of Bhagavan . Lastly the food they conserved also got exhausted. They felt tried out of hunger. Then they looked for some fruits - bearing trees, in the forest. At that time they saw a Nelli Maram - Gooseberry tree by the side of their path. That tree was full of berries, as if It was blessed by MahaVishnu. They plucked as many berries as desired and for the sake of cleansng their bodies, they entered the nearby hill stream. After taking bath they ate one Gooseberry and their surprise, their hunger and thirst disappeared and they felt refreshed. Experiencing the blessing of Bhagavan, they meditated upon Maha Vishnu. At that time, near the hill stream they experienced the presence of bearing the cresent moon, standing by the side of stream. Based on this legend, it is the believed that the ones who realized that it was not ordinary Gooseberries that they ate, named this hallowed place as Thirunelli, based on the said legend.
There is another analogous story in vouge. Once a devotee who was on his way to Thirunelli felt hungry. He got three Gooseberries from the nearby tree. Keeping the berries on the bank of the river and as he entered the stream, to cleanse his body, to cleanse his body, he could overcome his thirst and wearness. The Goose berries kept on the bank of the stream got transformed into a stony mass. This is as per the legend in vouge. It is because of this, that place became known as Thirunelli and also as Amalaka Kshethram. Conceived in the contest of performing obsequies for the departed souls. This originated Siva Lingam - the phaliic representation of Lord Siva-existing in the cave, that mention is made in Unniyachi's Historical account, as Thirunelli Koolammar Puravalliyedu Saha. ''It is this form Gudika Kshethram that Parameswaran started off kottiyoor to kill the Asuran- demon Daksha. The belief is that there is a short cut through the cave and tunnel for Kottiyoor. In any case, the distance from this place to Kottiyoor if one ascends and deascends Bhoothathan Kunnu- hilllock. Is just 12 miles.
There is a legend relating to Kottiyoor Kshethram with Thirunelli Kshethram. In the past, during the annual festival of Kottiyoor the required quantity of the rise used to be carried from Thirunelli. To carry the rice, Bhoothagananal or Siva's Leiutenants used to come from Kottiyoor. The route through which rice was carried can still be seen.
Once it is said that Bhootha Ganam who was deputed to carry the rice, off - loaded carry some of rice enroute, to lessen his load, since he felt that he load was too heavy for him to carry. As a punishment towards this unscrupulous act, that couldnot be condoned, Thirunelli Perumal cursed the Bhootha Ganam at Bhoothathan Kunnu- hillock to became a stone. In place of the Bhootham who became less in number for Kottiyoor, a person was substituted from Thirunelli. In any case, before the Utsavam - Annual Festival at Kottiyoor, a Bhootham is deputed from Thirunelli to Kottiyoor. This ritual is known as 'Bhoothathine Paranjayakkal'- in another words, this deputing a Bhootham symbolically. This practice is followed even these days, one day the ruled by Vishakam Nakshthram(the 16th Lunar Asterism, during Edavam, the 10th Malayalam month) and return of the Bhootham to Thirunelli takes place at Kottiyoor, After the Utsavam. Before the temple flag is hoisted at Thiruvangad Ramaswamy Kshethram at Thalassery, there is rituals during whichh it is asked whether the annual festival at Thirunelli was over ad the temple flag had been lowered. This practice is still in vogue. From this, it is clear that at Thirunelli there used to be an Annual Festival when the temple flag used to get hoisted.
Following another interesting legend that the Hindus believed in the Installation of the Idol at the MahaVishnu Kshethram was performed by Brahma himself. Brahma once started off, on his vahanam - vehicle- the swan to go around the world. One day(both day and night of Brahma is eight hundred sixty four crore years as against that followed by human beings). Out of this, the first half is only days and balance is nights. Brahma enters into the act of creation, during daytime. During the end of the every day, everything perishes, Brahma Is believed to be born out of the Lotus that sprang up from the naval of Maha Vishnu.
During the travel around the world, seeing the scenic beauty of sahya ranges, Brahma got astonished. The skies had lent some of its smoky blueness to the massive structure of Western Ghats. Here and there spurt needle - thin waterfalls, Brahma who was attracted by scenic beauty of this forest area, arrived here and this mountain was later on known as Brahmagiri. Prakrithi Devatha or the Goddess of Earth with all her decorations was standing as beautiful maiden. The silence appears supernatural. The fragrance from wild flowers was blown by the mild breeze. The land of birds and animals. Brahma doubted as if he was standing in another Vishnu Lokam He realized that some invincible force was filling up. Brahma who got zbsorbed in deep meditation, out of his spiritual power realized that he was standing in a hallowed land under the influence of Vaishnava divinity.
It was at this time that Brahma saw a rare idol Maa Vishnu decorated with Chempaka and Ashoka Flowers. That idol disappeared before Brahma could see it to his heart's content. At that time, an Ashareeri - a divine voice from the sky was heard: Hey! Brahmave, the idol you are seeing is therael idol of Maha Vishnu, You may, therefore install the same in an appropriate place.
Brahma who felt contended, completed the arrangements for the installation and consecration of the idol. ''Dhaathwa Perthmaamaama naamamamamdassyinan Hrill padmamadhya Prathibhitham hari Sree Shanku Chakraabja Gandhadaram muda Samsthaapya thathrraivasa Panchraathra Kai'' In the flowers showered by the divine elements, the entire place overflowed with the fragrance. In the mud niches oil wick lamps glowed, and stood with folded hands. Flowers unfolded in a few seconds, for sake of the worship of the deities In the temples.
Brahma installed and consecrated the idol of MahaVishnu as reposing on the serpent - Anantha or the endless one, who reflected in his heart, symbolic of a Lotus with the divine attributes like Shanku, Chakram, Gadha and Padmam as per the tenets of Kerala temple architecture. The celestial ascetics or hermits like narada and others performed Abhishekam with thousands kumbhams or scared pots. Brahma Installed the idol of Maha Vishnu who reflected his Lotus - likeheart, as Ananthashayi - Maha Vishnu reposing on Anantha - endless coil of the serpent. If you think of Thirunelli Kshetram you will attain prosperity and salvation. and will get absolute bliss as you get at Kasi. There is no doubt that when funeral rites are performed - Pindham is offered the same effect as offering Pindhamat Gaya is obtained. After uttering these pleasing words, Bhagavan Vishnu disappeared. Brahma who was pleased, Installed his divine power at Thirunelli and left the place. Hindus believed that, it is the location where the idol of Vishnu was installed by Brahma that the Kshethram exist now. The Nirmalyam -the remnants of the previous day's floral offerings that adorned the deity are removed and thereafter the Thanthri prepares the items for another pooja and closes the door of the Thiru Nada or Sanctum Sanctorum. It is believed that Brahma himself arrives in the night and perfoms the pooja rituals at night. That is the significance of this ritual The Bali Kallu or the Sacrificial Stone as Thirunelli Is different from that of other temples, as it lies to one side and there is a compassion inspiring story behind this.
Once old Aadivaasi - a tribal person had an yearning to go to Thirunelli and pay homage at Thirunelli before his death. He prayed at lord Maha Vishnu for his blessing to achieve this. But his relatives and friends did not allow him to undertake this arduous and hazardous journey. One day without the knowledge of anyone, the old man walked miles carrying abundle. At last he stood at the Kshethram eith folded hands. But these days when untouchability and pollution were having their sway, the old devotee could not enter the Kshethram and offer worship. Since the Bali Kali - Sacrificial Stone obstructed his vision, he could not see the idol of Maha Vishnu from outside. Dejected as he was, the old man lamented. Ayyoh! Bhagavane! My struggle had been fruitless. What for he should live, If he could not see that scared face. It may be said as a wonder. The Bali Kallu suddenl moved a little to one side from the line of vision. Accordingly the wish of the devotee got fullfilled. Even now the Bali Kallu Does not exist in line with the Peegham Prathishta; it stands more to one side.
Kaveri kalpaka Maghye
Kanakaadri Samsyjales
Bhakta Kodai Pandayaasa
Pavithreekretha Bhoothale
Koadi Koadi Maha Sidha
Vassa Sthala Manohara
Lakshmee Nayaka Vaikundha
Saannidhyaal Sarva Sidhide! ……...
(In between Kaveri and Kalpaka mountain ranges there is a place graced by the footstep of many devotees and with the marking of their feet and blessed by the husband of Lakshmi - Vaikundeswaran and at par with Kanakaadri , exist for the fullfillment of wishes of the devotees.)
Matsya: Koorma: Varaha: Narahaancha: Vamana: Ramo:
Ramacha - Krishna: Khadgee thwamee dasa: are ten
avathaarangal or incarnations of Maha Vishnu. Whereas, for having
a fair knowledge of Dasavatharangal - a fair knowledge of legends
relating to Thirunelli Kshethram and about the virtuous persons relating to Thirunelli are required.
1. Matsya or fish Avathaaram or the Incarnation for killing the fierce demon Hyagrivaasuran who stole the vedangal - old striptures and for giving Moksha or salvation to devotee Vaisawthamanu.
2. Kurma Tortoise Avataram for lifting the churning rod whichh fell in the ocean while being used for churning for Amrita
3. Varah or the Boar Avathaaram for killing Hiranyaaksha
4. Nara simha - Man - Lion - Avathaaram for killing Hiranyakasipu
6. Parasurama Avathaaram or the Rama wielding the axe or hatchatto destroy Kshathriya Kings like Karthaveeran and preserve Dharmam or righteousness.
7. Sree Rama Avathaaram for killing fierce and cruel Rakshasas or cannibal giants like Ravana, the king of Lanka.
8. Balarama Avathaaram as Lord Krishna's brother for killing pralambasuran and others.
9. Sree Krishna Avathaaram for killing the demon kings like Kamsa.
10. Kalki Avathaaram for destroying the cruel people and putting an end of the strife and dissensions during Kali Yugam.
These are the Avathaarangal - incarnations of Maha Vishnu. The first four Avatharangal are In Kritha Yugam, the next three are in the Dwapara Yugam. In Avathaarangal - incarnations, three Ramans are there, Excluding two Ramans and some stories relaing to them are connected with the history of this Maha Kshethram. Old Scriptures testify that Sree Ramachandran as per the advises of Asctics - hermits, had visit the Kshethram.
'Ethyanjeasigha Sanghoabhoyo
Ramo Bhakti Mataapara
Sugreeva Lakshmana daisthu
Praapre dharipuram Mahayie...
(As per the directives of Ascetics, Sree Ramachandran who was full of devotion, reached Thirunelli along with Sugreevan and Lakshmanan, according to old scriptures:
Sathwaa Hari Mathya Loakya
Shanku, Chakra, Gadhadharan,
Ananda parammapanna,
Namas Ragothama)
(Seeing Hari wih Shanku, Chakra and Gadha, Raman got
astonished and prostarted before the diety. This is worthy of note.
Sree Raman and Lakshmanan, on hearing the news the death of
Dasrathan, performed religious rites for the welfare of the departed
soul of their Father) This is what the legend says:
Siva's intimate disciple, a celibate ffor religious reason, one of
seven immortal being - Bharagava Raman, is believed to be the
sixth incarnation of Maha Vishnu - Parasu Raman using the Parasu
- axe whichh he got as a boon from Lord Siva, killed Kshathriya
Kings twenty two times and filled Sawnda Tank with their blood
according to legend. Parsuraman as per the directive of his father
had kill to his own mother. As atonement towards this crime,
parsuraman visited many holy places and offered prayer, did
penance and since he could not get peace of mind, is believed to
have visited Thirunelli Kshethram and offeredprayer and performed
obsequies.
''Puraa Bhargava raamopl,
pithrennih Koapitha'':
Accordingly Bhargavaraman visited Thirunelli and performed
funeral rites for the well - being of the departed soul of his father.
This is mentioned in Padma Puranam. Parasuraman who killed his
mother at the behest of his father, out of sheer desperation went In
search of hallowed Theerthangal - sources of holy water. He
reached Paapanaasini and offered religious rites.
Gods from Heaven arrived in decorated divene aeroplanes
and Jamadagni Maharshi blessed Biguraman and cotinued to say:
''Thal shene Jamadagnisthu
Divya desha;Sthalam Kritha:
Diyan vimanaarooha
Devayisaha Samagamatha
JAMADAGNI MAHARISHI
Jamadagni Maharishi Is the father of Parasuraman. He was
an ascetic who belonged to Brigu Vasam or family. He had five
children includeing Parasuraman, out of Renuka. Once when
Renuka went to fectch water for Agni Hothram - thhe fire ritual -
Yagam - she saw thereflection of the charming figure of
Gangharvan - Chithraradhan- a chorister of Indra's heaven who
was having a past time In the wqater of tank. She started staring at
the reflection of the figure for a long time. That day, though Renuka
chanted Varuna Japam to propotiate the God of water, the water
level did not rise. Renuka was seen returning with the empty pot.
Muni or the Ascetic who knew as to what has transpired through
his Njana Drishti -divine vision, was in fit of anger. Though he told
his sons to kill Renuka, on one came frward, to kill her, at last
Parasuraman came forward and killed his mother at the behest of
his father. His brothers who did not compl with his father's
instructions became mad. The ascetic who was satisfied with
Parasuraman's paternal devotion and obedience asked him as to
what boon he wanted. Parasuraman desired that his mother be
bought back to life and his brothers to be restored to their normal
state. The ascetic did this out of his power of peanance.
We may now examine as how Jamadagni maharishi dead.
Once Kaarthavirryarjuna - mythological king supposed to have one
thousands hands went to the Ashramam or hermitage of
Jamadagni and accepted the reception. on his return, he destroyed
the trees that surrounded the hermit and stole a calf by the name of
sursbhi. Parasuraman who was angry on account of this, killed
Karthavirya. In retaliation to this, the sons of Karthaviryarjuna killed
Jmadagni in the absence of Parasuraman. It is believed that
Parasuraman performed religious rites at Thirunelli for the we-being
of the departed soul of his father.
PAAPANAASINI
Taking Its course from somewhere in Brahmagiri, flowing through layers of rocks embracing the roots and leaves of many trees with medicinal properties, washes away, the since of men and directs them towards salvation. This is Punnya or hallowed Theertham or source of water. While you descended the granite steps and walk about a furlong, Paapanaasini can be seen in the midst of the forest. Like the scared river Ganga of Kasi - presently Banaras - if one takes a dip in river Ganga of Thirunelli - the Paapanaasini, all sins will recieve atonement and If religious rites are performed, the departed souls will gain salvation. This Is what the Hindus firmly believed in. The poet says that that river Saraswati which flows subterranean glide is along with river Ganga becomes Paapanaasini.
Pithyoraathi Nivrui( to lead the departed souls to heaven)
''Paapanaasini dharaqya Dakshinadha Sthabasheels''. This means that the stone in the lower strata In the Southern quarter, the stone on which the concerned persons perform obsequies for the welfare of the souls of the depatrted relatives, is the same, which becomes clear. If solemn offering to the departed souls are made here, It is good of for the welfare and prosperity of the entire family and no other religious rites are further required.
It is In Paapanaasini that the vast and hallowed Pindha Para exists. The water from Paapanaasini falls on Pindha Para. Pindham - rice balls are offered to the dead as part of funeral rites, at this rock. There is famous legend relating to this Pindha Paara. Once, Maha Vishnu had an occasion to curse an Asuran -demon by name Paashaanabhedhi. The demon who was certain that he will be killed by Maha Vishnu, made a request; Vishnu honoured his request and converted him into a hallowed stone whichh streched frmThirunelli to Gaya. This stone is believed tobe the body of the saiud Asuran as per the legend. The pieces of the stone strewn from Thirunelli to Gaya are believed to be fragments of the demon's bones. The head is at Gaya and the middle portion of the body is at Godhavari and the leg is at Thirunelli. The seven scared Theerthangal - Paapanaasini, Panchatheertham, Hiramoachini Theertham, Gundhika Theertham, Sthavindu, Sahasravindham, Viraaham join togther at Thirunelli desam. Paapanaasini has got more sanctitythan the other six Theerthangal. It is believed that many virtuous and pious persons like Jamadagni Maharishi, Parasuraman, Sree Raman and other legendary figures had come to Paapanaasini and offered religious rites for the welfare of the departed Souls of their closely, related ones.
PANCHATHEERTHAM
While descending, the steps leading from the Kshethram to Paapanaasini, Panchatheertham can be seen. From Padma Puranam, It may be noted that this was splendid and vast water reservoirand In course of time, it got silted and reached the present status. It is believed that used to be sixty four Theerthangal. Out of these, Panchatheertham was the most distinguished one. In the past, this was the temple tank. On the rock situated In the centre of the temple tank, two footprints have been sculptured, symbolizing the scared feet of Vishnu Bhagavan. Besides, this, his attributes like Shanku -Conch, Chakram - Discus, Gadha - Club and Padmam - Ltus have also been scuptured. It Is said that standing on this rock, Vishnu Is believedto have given advice to Brahma. According to Padma Puranam, in this vast reservoir there used to live separate Theerthangal. The scared outcome of taking a ritualistic bath in this Theerthangal are described as Follows:
'Shanka theerthe Nara; The Sanaathwa Vishnu Lokha Maheeyathe
Gadha Theerthe Nara: The Sanaathwa Sarvaloka Maheeyathe
Padma Theerthe Nara: Sanaathwasarva paaoa vimochane
Sree Padma Theethe Nara: Sanaathwa Muktheam,
Bakktheam labhe Nara'
VILAKKUM MAADAM
The Vilakkum Maadam made out of stone Is in a copletedstate on the Eastern side of the Kshethram and the one which was just started on the Southern side attract pilgrims. Granite slabs, more than six feet in length are paved for building the platform using some calculations and tenets, without using cement or any adhesive. On top of the platform, at a height of a normal person, a dome Is fully sculptured. On top of this it is granite slab only. It can be seen at first sight itself that It Is architecture had been done with dexterity, in a systematic manner. This remained Incomplete due to the rift between chieftains. Centuries ago, A king from Kodagu came with stone and other building material, from his land and started the renovation work without the knowledge of Kottayam Thampuran. The latter felt slighted and who was in fury, passed orders preventing the Raja or the king of Kadagu from carrying cut the renovation work. He there-fore left the place, with the work incomplete, with a broken heart and Kuthirakode, and Lavan and Kussan the son's of Rama are consecrated. Here the work utilizing the granite slabs and the rest of the material brought originally for the work of Thirunelli Kshethram were utilized for the construction work in an exquisite manner but remained incomplete. The reasons for not being in a position to complete the work, are not known. Those days, these huge granite slab were carried to the location, involving a distance of miles at a strech and the mannual labour Involved behind this great task can will be imagined.
KARINGAL PAATHI - THE GRANITE WATER CHANNEL
The temple exists in the plains surrounded on all the four sides, by huge mountain ranges, in the centre of the plain land on the high hill, as If placed on a platter. There is no well in the Kshethram. There were no other means also to get to water. In the past, water was brought from Paapanaasini for the use in the Kshethram, whichh was at a long distance. Because of the accute scarcity of water, the difficulties experienced by the temple Thanthrikal - priests cannot be explained. It was at his time that a Tamburaatti - a lady of nobility of Vaarikkara Nair fanmily on North Malabar, visited the Kshethramsh was the wife of chirakkal Raja. After curcumambulating the temple, she received Prasadam- the remnants of the offering made to the deity -from the Mel Shanti - the high preist. She then asked the Shanti for soe drinking water. He remorsefully replied that the water which he carried from a long distance with great difficulty, was exhausted. Thamburatti who came to know the accute scarcity of water at the temple, decided that she will tak food only after making arrangements for getting water inside the temple …... Those who accompanied her knew strong will - power and determination. They took some workmen , ascended the hill and started looking for a perennial source of water supply. Approximately a mile away, in the plains of Brahmagiri, admist dense forest, they came across the eternal spring known as Varaham. At once bamboo which was available in abundance, was cut in the shape of channeland joined together to from a continues channel with short bamboo stumps as support and crystal - clear spring water was made to flow and reach the temple. Only after achieving this, the Tamburaatti ate food and drank water. On reaching her adobe, she deputed masons replace the temporary bamboo structure with granites we see these days. With this, water shortage at the Kshethram ended. Presently, pur spring water reaches the Thidapalli of the Kshethram on a continuous basis. The expertise of those Indigenous craftsmen of those days is astonishing.GUNDHIKA KSHETHRAM
A little away from Panchatheertham, In the midst of the forest, there Is a small temple constructed out of granite. This temple surrounded by large trees, is said to be as old as Thirunelli Temple Itself. in the facade of this Cave Temple, carved out of the large rock. Attractive scupture can be seen all around. Considering the entire background, including the Siva Kshethram, It may be seen at that Thirunelli, the sancity of the Thrimurthikal - the divine Triad: Brahma - the creater: Vishnu the preserver : and Maheswaram - the Destroyer existed.
''Brahmmana Gundhika Punnya Gangayhoaya
Prachhooritha Sahyaadrou paththaapoorvam thathwa
Theertham Prabhuval and thus
Naamanaathu Gundhika Theertham Savapaapa
Pranaashanam thalsameepe Mahadeva Shilaanga Hema
dathe varam''
Likewise, there is an explanation about Gundhika Kshethram, In the holy scriptures. Once a year, the local maidens light oil wick lamps in the niches of the cave temple, oneday ruled by the Karthika Nakshathram - the thrid constellation. Those who perform religious rites frm the well being of the departed souls at Paapanaasini also perform religious rites at Gundhika Kshethram too. Only then, the reverence towards the Thrimurthikal - the Hindu Triad, becomes complete. It Is believed that this way the land of Swayambhu - self-oriented idol of Paramasivan and it is from here that Bhagavan went to Kottiyoor, situated on the other side of Wayanad and killed the Asuran called Dakshan- the father of Uma, the consort of Lord Siva.
THRISSILERRI SREE MAHADEVA KSHETHRAM
Thrissilerri Sree Mahadeva Kshethram is inseperably connected with Thirunelli Kshethram. The age of this Kshethram could not be assessed. Thrissilerri Kshethram is in Southern direction, on the other side of Nari Nirangi Mala(the hill on whichh the tiger roams). During the time long past, pilgrims after paying obeisance at Thrissilerri Kshethram used to reach Thirunelli, trekking the footpath through which elephant used to descend. Staying a day at Thirunelli and after having divine viewing of the deity at Thirunelli and performing obsequies for the sake of the welfare of the departed souls, they returned via Nari Nirangi Mala mountain. Those days pilgrimage to thirunelli was the hazardous as the pilgrimage to Sabarimala used to be. Those who perform religious rites for the departed souls of their relatives at Paapanaasini In Thirunelli, are required to pay obeisance at Thrissilerry and make offering of Vilakkum Mala, as per the practice In vogue. The devotees, who are not in a position to go to Trissilerry can get this organized at Thirunelli Kshethram Itself. A receipt can be obtained from Thirunelli Kshethram counter by making payment.It Is believed that the religious rites perfrmed at Thirunelli Kshethram for the sake of the welfare of the departed souls, will fall at the scare feet of Sree Mahadevan at Thrissileri. The Jala Durga Kshethram of Trissileri, is surrounded onall side of water. It Is believed that this water comes from Paapanaasini. The water in Kulam or water tank never dries up. Moreover , the water level remains steady all seasons, whichh is a wonder! This Kshethram which was in a dilapidated condition has since been renovated and this now functioning In the normal way.
SREE THIRUNELLI DEVASWOM
UNDER H.R & C.E(ADMS) Dept. of kerala, Thalasserry Division)
THE GUIDE FOR THE PILGRIMS
Published for the sake of yhe pilgrims visiting Thirunelly Ksethram for the worship or for performing religious rites for the well being of the departed souls.
1. FOR THE SAKE OF THOSE WHO COME A DAY IN ADVANCE FOR PERFORMING THE RELIGIOUS RITES FOR THE WELFARE OF THE DEPARTED SOULS
Those who come a day in advance for performing the religious rites for the well being of the departed souls (offering of Pindham - rice balls) as part of the funeral rites, should pay the charges at the offering counter and collect the relevant receipt. One thing to be remembered is that the receipt is to be obtained in favour of the person who will be performing the religious rites and net in favour of the person. This is known as ''Oru Aal Pindham'. The person who remit the money for ''Oru Aal Pindham' can perform rites for the welfare of the departed souls of all those who died from the Tharawadu or the ancestral family with our without the knowledge of the performer. (for Vilakkum Mala at Thrissilerri Kshethram Rs.6/- for Thirunelli Kshethram Rs.25/- includeing the charges for Thrissilerri Kshethram, the total is Rs. 31/-) Besides this along with an individual, other members who have close relationship, having defilment because of the death of the close relatives, can sit, side by side and perform the rites. This is known as Koottu Pindham. After obtaining the relevent receipt, the performer should take a bath at dusk and stand with folded hands, thinking of the departed souls of the relatives. For those who bought Aal Roopams or Replicas, 50 paisa per replica, is to be paid at the temple counter.
Those who are performing the religious rites for the sake of the welfare of the departed suls, with replicas, the details mentioned
1. Uadayaasthamaya Pooja 2501.00
2. Niramala 851.00
3. Ayushkala Pooja 1001.00
4. Pithre Pooja ` 125.00
5. Pithre Namaskaram 50.00
6. Thila Homam 50.00
7. Ganapathy Homam 50.00
8. Mrithyunjaya Homam 50.00
9. Karuka Homam 20.00
10. Sahasranamarchana 20.00
11. Vana Mala 20.00
12. Chandanam Charthu 50.00
13. Neyyu vilaku oppikkal 10.00
14. Dhara 20.00
15. Sooktha Pushpanjali 10.00
16. Rudhra Abhishekam 100.00
For all offering, receipts are to be obtained
For enquiries Contact:
The Executive Officer
Thirunelli Devaswom
P.O. Thirunelli Temple
Wayanad
Kerala- 670648
Phone: 04935 293201,8547336201(Executive Officer)
Advance booking of rooms are available at
Pancha Theertha Rest House
Phone No: 04935210055
